Ўзбекистонда солиқ маъмуриятчилигини такомиллаштириш ва солиқ интизомини оширишга қаратилган навбатдаги ислоҳотлар доирасида Наманган вилоятида янги солиқ бошқаруви механизми жорий этилади.
Президентнинг “Солиқларнинг йиғилувчанлик даражасини ошириш ва фаол солиқ тўловчиларни рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарорига мувофиқ, 2026 йил 1 январдан мазкур ҳудудда синов тажрибаси амалга оширилади.
Синов тажрибасининг асосий мақсади – қарздорликларни кескин камайтириш ва солиқ тушумларининг ўз муддатида тўлаб борилишини таъминлашдир.
Маълумот учун, 2025 йил 12 июль ҳолатига вилоятда мулк ва ер солиғидан қарздорлиги мавжуд бўлган жисмоний шахсларнинг сони 369 минг нафарни, шундан қарздорлиги 1 млн сўмдан ошганлар сони 43,4 минг нафар (ёки 12%)ни ташкил этган.
KPI тизимининг такомиллаштирилиши натижасида солиқ органлари фаолияти инсон омили аралашувисиз баҳоланади. Энг муҳим самарадорлик кўрсаткичлари автоматик равишда шакллантирилади ва бу орқали солиқ маъмуриятчилигининг шаффофлиги янада ошади.
2026 йил 1 октябрга қадар синов тажрибаси натижалари таҳлил қилинади ва бошқа ҳудудларда жорий этиш бўйича таклифлар Вазирлар Маҳкамасига киритилади.
2026 йил 1 январдан яна бир муҳим тартиб кучга киради — жисмоний шахсларнинг кўчмас мулкни ижарага беришдан тушган даромад солиғи тўлиқ миқдорда объект жойлашган туман (шаҳар) маҳаллий бюджетига йўналтирилади.
2025 йил мисолида таҳлилларга кўра, Наманган вилоятида жами 496 минг нафар солиқ тўловчиларнинг 461,5 минг нафари (93%) - объект жойлашган ҳудуд солиқ тўловчиси, 27,7 минг нафари (5,6%) - бошқа туман солиқ тўловчиси ва 6,8 минг нафари (1,4%) - бошқа вилоят солиқ тўловчиси ҳисобланади.
Янги тартиб жорий этилиши натижасида бошқа туман солиқ тўловчилари ҳисобига туманлар бюджетига 27,5 млрд сўм, вилоят бюджетига қўшимча 11,3 млрд сўм даромад солиғи туширилади.
Бу туманлар маблағларини мустақил ва мақсадли йўналтириш имкониятини кенгайтиради.
Наманганда бошланадиган синов тажрибаси солиқ маъмуриятчилигини тубдан янгилаш, тўлов интизомини ошириш ва маҳаллий бюджетлар барқарорлигини кучайтиришга қаратилган. Пилот натижалари асосида механизмларни республика бўйлаб жорий этиш масаласи кўриб чиқилади.
Изоҳ қолдириш