Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази (Марказ) республика бўйлаб тадбиркорлар ўртасида ўтказилган сўровлари асосида 2025 йил март ойидаги бизнес муҳитини таҳлил қилиш натижаларини тақдим этди. Олинган маълумотлар асосида бизнеснинг жорий ҳолатлари ва уларнинг тахминларини тавсифловчи бизнес муҳити кўрсаткичи шакллантирилди.
Март ойида бизнес муҳити индекси ўтган ойга нисбатан 8 бандга ўсиб, 61 бандни (-100 дан +100 гача) ташкил этди, бу Ўзбекистонда бизнес муҳитининг ҳолатини ижобий деб баҳолайди.
Жорий бизнес ҳолати индекси ўтган ойга нисбатан 6 бандга яхшиланиб, 46 бандга етди. Бизнесни оптимистик баҳолаш ҳам анча юқори даражада қолмоқда; бизнеснинг истиқболдаги кутилмалари индекси 9 бандга ўсиб, 77 бандни ташкил этди.
Сўровнома натижаларига кўра, 31% тадбиркор бизнеси сўнгги уч ойда яхшиланганини, 39% эса маҳсулот ва хизматларига талаб ортганини қайд этган. Бундан ташқари, ҳар бешинчи корхонада ходимлари сони кўпайган.
Тадбиркорларнинг иқтисодиёт барқарорлигига ишончи тобора ортиб бормоқда. Респондентларнинг 76% келгусида бизнеси ҳолатини янада яхшиланишини, 69% ишчилар сонини кўпайтиришни режалаштирмоқда, 8 фоизи эса ўз маҳсулотлари нархининг пасайишини тахмин қилмоқда.
Соҳалар таҳлили, айниқса, қишлоқ хўжалигида ижобий ўзгаришларни кўрсатмоқда, бунда бизнес муҳити индекси 24 бандга яхшиланиб, 69 бандгача кўтарилди. Бунга бир қанча муҳим омиллар, жумладан, сўнгги уч ойда 7%га ўсган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларига талаб ортиши ва фермерларнинг оптимистик кайфиятининг 4%га яхшиланиши сабаб бўлди.
Қурилиш соҳасида бизнес муҳити индекси 3 бандга яхшиланиб, 64 бандни қайд этди. Жорий ҳолатини “яхши” деб баҳолаётган тадбиркорлар сонининг 9%га ошгани, ишбилармонлик шароитининг яхшиланиши кутилмаларининг 4%га ошгани мазкур соҳага ишонч ортганидан далолат беради.
Хизматлар соҳасида ҳам бизнес муҳитининг яхшилангани қайд этилди, бу кўрсаткич 6 бандга яхшиланиб, 58 бандга етган бўлса, бу сўнгги уч ойда хизматларга талабнинг 18%га ошиши, шунингдек, ходимлар сонининг 7%га ўсиши билан боғлиқ.
Саноатда бизнес муҳити ўтган ойга нисбатан 9 бандга пасайиб, 56 бандни ташкил этди, бироқ бу кўрсаткич ижобий ҳолатда қолмоқда, бу эса тармоқ барқарорлигини кўрсатади.
Сўров иқтисодиётнинг турли тармоқларида молиялаштириш имкониятларидаги ўзгаришларни кўрсатади. Қишлоқ хўжалигида тўсиқлар 5%га, қурилишда 2%га камайди. Шу билан бирга, саноатда корхоналарнинг 13%и ҳали ҳам молиялаштиришда қийинчиликларга дуч келаётган бўлса, хизматлар соҳасида бу кўрсаткич ой давомида 10%га ошган.
Электр таъминоти билан боғлиқ вазият барқарор ва респондентларнинг 5%ини ташвишга солмоқда. Қишлоқ хўжалигида электр таъминотидаги тўсиқлар 4%га, қурилишда эса 2%га камайган. Шу билан бирга, саноат ва хизмат кўрсатиш соҳаларида электр таъминотидан фойдаланишдаги қийинчиликлар мос равишда 1% ва 3%га ошди.
Шу билан бирга, тадбиркорларнинг 9%и бизнес юритишда бошқа тўсиқлар мавжудлигини, жумладан бюрократия, рухсатномалар ва лицензияларни олишда кечикишлар, юқори фоиз ставкалари, ноқонуний бузишлар, ҳалол рақобат ва монополия билан боғлиқ муаммолар мавжудлигини қайд этган.
Ўзбекистон бизнес муҳити индекси Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан саноатнинг турли тармоқларидаги 1000 дан ортиқ корхоналарда ўтказилган сўровлар асосида ҳисоблаб чиқилади. Бизнес муҳитининг ўзгариши индекатори IFO институти (Германия) методологиясига асосланган. Сўровлар давомида корхона раҳбарлари ишлаб чиқариш динамикаси, талаб, нархлар ва бошқа кўрсаткичлар асосида тадбиркорлик фаолиятидаги жорий ва кутилаётган ўзгаришларни баҳолайдилар.
Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази
Банк-молия ва капитал бозорлари фаолиятини ўрганиш шўбаси
тел.: (78) 150 02 02 (411)
Изоҳ қолдириш