Тадбир Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2024 йил 6 ноябрь куни Бишкек шаҳрида бўлиб ўтган Туркий давлатлар ташкилотининг (ТДТ) 11-саммитида илгари сурилган ташаббуси доирасида ТДТ Бош котибияти билан ҳамкорликда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази (Марказ) томонидан ташкил этилмоқда.
Анжуманнинг асосий мақсади, туркий давлатлар ўртасида барқарор савдо-иқтисодий ҳамкорликни ривожлантириш, савдо тўсиқларини бартараф этиш бўйича ечимларни биргаликда ишлаб чиқиш, ҳамкорликни ривожлантириш ва минтақа иқтисодиётларининг рақобатбардошлигини оширишдан иборат.
Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази директори Обид Хакимов ўзининг табрик сўзида шундай деди:
“Марказий Осиёнинг марказида бўлганимиз учун бизда билимларни бирлаштириш ва туркий маконда иқтисодиётларимизни янада интеграциялашган ва рақобатбардош қиладиган кучли шерикликларни яратиш учун ноёб имконият бор”.
Анжуманда 6 туркий давлатдан: Туркия, Озарбайжон, Ўзбекистон, Қозоғистон, Қирғизистон ва Венгриядан 16 та миллий таҳлилий марказлар иштирок этмоқда. Улар орасида Туркий тиллар академияси, Қозоғистон Республикаси Президенти ҳузуридаги Қозоғистон Стратегик тадқиқотлар институти, Қозоғистон Республикаси Давлат сиёсатини ўрганиш маркази, Қозоғистон Республикаси Жаҳон иқтисодиёти ва сиёсати институти, Евроосиё тадқиқотлари институти (Қирғизистон), Иқтисодий ва иқтисодий алоқалар таҳлили маркази каби етакчи таҳлил марказлари бор (Озарбайжон). Иқтисодий тадқиқотлар институти (Озарбайжон), Венгрия Миллий стратегик ташаббуслар институти ва Венгрия халқаро муносабатлар институти, жумладан, ТДТ Бош котиби ўринбосари Мерей Мукажан ва Туркий тиллар академияси вице-президенти Асхат Кесикбаев.
Муҳокамаларда глобал беқарорлик фонида туркий минтақа иқтисодлари олдида турган муаммолар муҳокама қилинди. Анжуман иштирокчилари ушбу хавф-хатарлар ҳам ҳамкорликни мустаҳкамлаш учун имкониятлар ойнаси эканлигини таъкидламоқда.
“Бугун биз нафақат хавфларни, балки ўсиш нуқталарини ҳам муҳокама қилмоқдамиз”, - деди Обид Хакимов. “Иқтисодиётларимиз олдида турган қийинчиликлар бир вақтнинг ўзида янги истиқболларни очиб беради”.
“Бу таҳлилий марказларнинг биргаликдаги иши бизга билим, ўзаро манфаатдорлик ва аниқ ечимларга асосланган интеграцияни қуриш имконини беради”, — дея қўшимча қилди Марказ директори.
Асосий йўналишлар қаторига транспорт алоқаларини мустаҳкамлаш, жумладан, Ўрта Коридорни ривожлантириш, савдони рақамлаштириш, савдо чекловларини олиб ташлаш, экологик барқарорлик ва энергетика секторини ўзгартириш, шунингдек, Туркий инвестиция жамғармаси орқали янги молиявий воситаларни ишлаб чиқиш киради.
Таъкидлаш жоизки, Ташкилотга аъзо мамлакатлар ўртасидаги савдо айланмаси 2016 йилдан буён 2,7 баробар ўсиб, 36,7 миллиард долларни ташкил этди. ТДТда иштирок этувчи ва кузатувчи давлатларнинг умумий ташқи савдо айланмаси 2024 йилда 1,2 триллион доллардан ошди ва номинал ЯИМ жаҳон миқёсидаги 1,91 фоизни ташкил этди, бу эса 2,1 триллион долларга тенг (харид қобилияти паритети бўйича – 5,6 триллион доллар).
Тўртта сессия давомида иштирокчилар савдони ривожлантиришнинг стратегик йўналишлари, рақамли инновациялар, инфратузилма ташаббуслари ва барқарор ривожланиш муаммоларини муҳокама қиладилар.
Анжуман натижалари бирлашган ҳудудий ҳамжамиятларнинг таҳлилий марказлари ўртасидаги институционал ҳамкорликнинг янги босқичи учун бошланғич нуқта бўлади. Тақдим этилган материаллар янги иқтисодий стратегияларни ишлаб чиқиш ва туркий дунё доирасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш учун асос бўлиши кутилмоқда.
Жамоатчилик ва ОАВ билан алоқалар бўлими
Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази
Изоҳ қолдириш