Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi tomonidan baholangan Ishbilarmonlik faolligi indeksi (IFI) 2020 yil dekabr oyida quyidagilarni tashkil etdi:
- 2020 yil noyabr oyiga nisbatan – 1017 birlikni (o‘sish – 1,7%);
- 2019 yilning noyabr oyiga nisbatan – 916 birlikni (pasayish – 8,4%).
O‘zbekistonda joriy yilning dekabr oyida ishbilarmonlik faolligi mo‘’tadil darajada oshdi. Ushbu o‘sish xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarning bank operatsiyalari bo‘yicha komponentning, shuningdek xo‘jalik sub’yektlari bo‘yicha komponentning oshganligi bilan izohlanadi.
1-rasm. 2020 yilning dekabr oyida IFI o‘tgan oyga nisbatan 1,7 foizga oshgan.
Komponentlar darajasida o‘zgarishlar bo‘lgan
2020 yilning dekabr oyida Ishbilarmonlik faolligi indeksi o‘tgan oyga nisbatan 1,7 foizga oshib, 1017 birlikni tashkil etishi quyidagi komponentlar darajasidagi o‘zgarishlarga bog‘liq bo‘lgan:
- xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarning bank hisobvaraqalaridagi opreatsiyalar soni 13,2 foizga oshgan;
- faoliyat ko‘rsatayotgan xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar bo‘yicha komponent 1,1 foizga oshgan;
- tovar-xom ashyo birjasida xom ashyo sotib olish jadalligi 7,4 foizga kamaygan;
- tovar belgilari bo‘yicha komponent 6,6 foizga kamaygan.
Hududlar kesimida Qoraqalpog‘iston Respublikasida eng yuqori o‘sish sur’ati qayd etilgan
2020 yil dekabr oyida Ishbilarmonlik faolligi indeksi 10 ta hududda noyabr oyiga nisbatan o‘sish kuzatilgan bo‘lsa, qolgan 4 ta hududda pasayish qayd etilgan. Qoraqalpog‘iston Respublikasi (40,0%), Qashqadaryo (39,8%), Sirdaryo (14,8%), Namangan (12,3%) va Andijon (10,5%) viloyatlarida sezilarli darajada o‘sish kuzatilgan (2-rasm).
O‘tgan oyga nisbatan pasayish Surxondaryo (-6,4%), Buxoro (-4,8%), Farg‘ona (- 2,8%) va Samarqand (-0,5%) viloyatlarida kuzatilgan.
2-rasm. 2020 yil dekabr oyida hududlar kesimida ishbilarmonlik faolligi indeksi
Ishbilarmonlik faolligi indeksining o‘tgan oyga nisbatan mo‘’tadil darajadagi o‘sishiga qaramasdan, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan yilning dekabr oyiga nisbatan oxirgi yarim yil mobaynida qayta tiklana olmayapti va 8,4 foizga kamayish kuzatilgan.
BANK HISOB VARAQALARI BO‘YIChA OPERATsIYaLAR
2020 yil dekabr oyida banklararo to‘lov operatsiyalari soni 4 846,5 ming tani tashkil etdi va noyabr oyiga nisbatan 13,2 ming tranzaksiyaga (13,2%) oshgan. Shuningdek, o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 25,8 foizga sezilarli darajada kamayib ketgan.
Banklararo to‘lov operatsiyalari soni barcha hududlarda oshgan
2020 yil dekabrda respublikaning barcha hududlarida yuridik shaxslar o‘rtasidagi bank operatsiyalari soni o‘tgan oyga nisbatan oshgan. Xususan, sezilarli darajadagi o‘sish Namangan (26,4%), Jizzax (14,3%), Surxondaryo (14,2%), Sirdaryo (14,2%) viloyatlarida va Toshkent shahrida (16,3%) kuzatilgan.
TOVAR-XOM AShYo BIRJASIDAGI FAOLLIK
2020 yilning dekabr oyida IFIning birja komponenti 0,9258 birlikni tashkil etdi va o‘tgan oyga nisbatan 8,4 foizga pasaydi. Ushbu komponentning pasayishi bitimlar sonining kamayishi bilan izohlanadi.
Dekabr oyi natijalariga ko‘ra Respublika tovar-xom ashyo birjasida 24 533 ta bitim imzolangan bo‘lib, noyabr oyiga (31 363) nisbatan 6 830 ta bitimga (-21,8 foizga) kamaygan. Birjada tovarlar savdosi umumiy aylanmasi hajmi 2020 yil dekabr oyida 3 975,6 mlrd. so‘mni tashkil etib, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan oyga nisbatan 5,6 foizga oshgan.
XO‘JALIK YuRITUVChI SUB’EKTLARNING FAOLLIGI
Faoliyat yuritayotgan xo‘jalik sub’yektlari bo‘yicha komponent 2020 yil dekabr oyida 1,0109 birlikni tashkil etib, o‘tgan oyga nisbatan 1,1 foizga oshganligini ko‘rsatadi.
2020 yil dekabr oyida faoliyat yuritayotgan xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar soni o‘tgan oyga nisbatan 6 916 taga ko‘payib, 517 174 tani (2020 yilning noyabr oyida 510 258 ta) tashkil etdi.
Yirik tadbirkorlik bilan shug‘ullanuvchilar soni 13 taga oshgan
Hisobot davrida kichik korxonalar soni 411 203 tagacha yetib, o‘tgan oyga nisbatan 6 184 taga oshgan. Fermer xo‘jaliklari soni 102 273 tadan 102 992 tagacha (719 taga) ko‘paygan. Yirik tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan sub’yektlar soni 2 979 tani tashkil etib, 2020 yil noyabr oyiga nisbatan 13 taga oshgan.
BRENDLARNI RO‘YXATGA OLISh
2020 yil dekabr oyida savdo belgilari muhofazasi bo‘yicha biznes faolligi indeksi 0,9344 birlikni tashkil etib, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan oyga nisbatan 6,6 foizga kamaygan. Joriy yilning dekabr oyida yuridik shaxslar tomonidan 114 ta tovar belgilari va tovar nomlari ro‘yxatga olingan.
Hududlarda IFI komponentlarining o‘tgan oyga nisbatan o‘zgarishi
Hududlar |
IFI | Banklararo tranzaksiyalar bo‘yicha komponent | Tovar-xom ashyo birjasi bo‘yicha komponent | Xo‘jalik sub’yektlari bo‘yicha komponent | Tovar belgilari bo‘yicha komponent |
Qoraqalpog‘iston Respublikasi | ↑1400 | ↑1,0350 | ↑2,0000 | ↑1,0144 | ↓0,5000 |
Qashqadaryo viloyati | ↑1398 | ↑1,0624 | ↑2,0000 | ↑1,0283 | ↓0,0000 |
Sirdaryo viloyati | ↑1148 | ↑1,1417 | ↑1,2793 | ↑1,0080 | ↓0,5000 |
Namangan viloyati | ↑1123 | ↑1,2636 | ↑1,1094 | ↑1,0086 | ↓0,5000 |
Andijon viloyati | ↑1105 | ↑1,1326 | ↑1,1836 | ↑1,0006 | ↓0,5000 |
Jizzax viloyati | ↑1082 | ↑1,1433 | ↑1,0763 | ↑1,0067 | ↑1,0000 |
Navoiy viloyati | ↑1065 | ↑1,1226 | ↑1,1254 | ↑1,0085 | ↓0,0000 |
Toshkent viloyati | ↑1064 | ↑1,0943 | ↑1,0734 | ↑1,0089 | ↑1,0000 |
Xorazm viloyati | ↑1030 | ↑1,0692 | ↑1,0419 | ↑1,0162 | ↓0,5000 |
Toshkent shahri | ↑1006 | ↑1,1627 | ↓0,8677 | ↑1,0070 | ↑1,0112 |
Samarqand viloyati | ↓995 | ↑1,0793 | ↓0,8551 | ↑1,0127 | ↑1,7500 |
Farg‘ona viloyati | ↓972 | ↑1,0987 | ↓0,8963 | ↑1,0187 | ↓0,1667 |
Buxoro viloyati | ↓952 | ↑1,0710 | ↓0,8866 | ↑1,0096 | ↓0,0000 |
Surxondaryo viloyati | ↓936 | ↑1,1424 | ↓0,7844 | ↑1,0095 | ↓0,0000 |
Hududlarda IFI komponentlarining bazis davrga (yanvar 2019y.) nisbatan o‘zgarishi
Hududlar |
IFI | Banklararo tranzaksiyalar bo‘yicha komponent | Tovar-xom ashyo birjasi bo‘yicha komponent | Xo‘jalik sub’yektlari bo‘yicha komponent | Tovar belgilari bo‘yicha komponent |
Navoiy viloyati | ↑1459 | ↓0,9387 | ↑2,0000 | ↑1,5025 | ↓0,0000 |
Namangan viloyati | ↑1447 | ↓0,9889 | ↑2,0000 | ↑1,3201 | ↓0,3333 |
Samarqand viloyati | ↑1406 | ↓0,9681 | ↑1,3408 | ↑1,4592 | ↑7,0000 |
Xorazm viloyati | ↑1397 | ↓0,8087 | ↑2,0000 | ↑1,2927 | ↑1,0000 |
Sirdaryo viloyati | ↑1385 | ↓0,7442 | ↑2,0000 | ↑1,3368 | ↑1,0000 |
Toshkent viloyati | ↑1355 | ↓0,7560 | ↑2,0000 | ↑1,2535 | ↓0,5000 |
Toshkent shahri | ↑1292 | ↑1,2404 | ↑1,4017 | ↑1,2104 | ↑1,0227 |
Jizzax viloyati | ↑1202 | ↓0,7762 | ↑1,4492 | ↑1,4563 | ↑1,0000 |
Surxondaryo viloyati | ↑1198 | ↓0,8873 | ↑1,4155 | ↑1,4619 | ↓0,0000 |
Buxoro viloyati | ↑1121 | ↓0,8070 | ↑1,3519 | ↑1,3558 | ↓0,0000 |
Qoraqalpog‘iston Respublikasi | ↑1112 | ↓0,7706 | ↑1,3080 | ↑1,3132 | ↑1,0000 |
Farg‘ona viloyati | ↑1089 | ↓0,8510 | ↑1,1962 | ↑1,3510 | ↓0,5000 |
Qashqadaryo viloyati | ↑1079 | ↓0,7408 | ↑1,3676 | ↑1,2400 | ↓0,0000 |
Andijon viloyati | ↑1025 | ↓0,7185 | ↑1,2170 | ↑1,1669 | ↑1,0000 |
Izoh qoldirish