Ўзбекистон ҳудудларининг апрель ойидаги ишбилармонлик фаоллиги таҳлили

Ўзбекистон ҳудудларининг апрель ойидаги ишбилармонлик фаоллиги таҳлили

Ўзбекистон Республикаси ҳудудларида ишбилармонлик фаоллиги таҳлили ҳар ойда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан тезкор маълумотлар асосида (республиканинг барча соҳалари бўйича ўтказилган мониторинг, Давлат божхона қўмитаси, ДСҚ, МБ ва ЎзРХТБ) ҳисоблаб чиқилади.

Мониторинг натижалари шуни кўрсатдики, жорий йилнинг апрель ойида республика солиқ тушумлари ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 9,0%га ошган.

Жумладан, Жиззах (40,4%), Сирдарё (34,5%), Тошкент (28,5%), Самарқанд (25,8%) ва Навоий (24,6%) вилоятларида, Қорақалпоғистон Республикасида (15,6%) ва Тошкент (19,5% га) шаҳрида солиқ тушумларининг сезиларли ўсиши қайд этилди.

Солиқ тушумларининг ўсишига асосан фаолият кўрсатаётган корхоналар сонининг кўпайиши таъсир кўрсатди, уларнинг сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 20%га ошди. Солиқ тушумлари манбалари бўйича даромад солиғи 29,9%га, мол - мулк солиғи - 35,4%га ва ер солиғи-24,9%га ошди ва бу эса ой охиригача ўсишни сақлаб қолди.

Таҳлил қилинаётган даврда божхона тўловлари бўйича тушумлар ўтган йилнинг апрель ойига нисбатан 21,4%га ошди. Божхона тушумларининг энг катта ўсиши Сурхондарё (59,7%), Жиззах (34,7%), Самарқанд (29,3%), Тошкент (25,2%), Фарғона (16,7%) вилоятларида, шунингдек, Қорақалпоғистон Республикасида (29,5%) ва Тошкент (38,9%) шаҳрида кузатилди.

Божхона тушумларининг ўсиши асосан маҳсулот турлари, шу жумладан металлар ва улардан тайёрланган маҳсулотлар, транспорт ускуналари ва бутловчи қисмлари, техник жиҳозлар, электр жиҳозлари ва бутловчи қисмлар, шунингдек, озиқ-овқат маҳсулотлари бўйича ўтган йилнинг шу даврига нисбатан импортнинг қарийб 19,7%га ўсиши билан боғлиқ.

Жорий йил бошидан буён товарлар экспорти ҳажми 1,2%га камайди. Экспортнинг энг катта пасайиши Фарғона (26,2%), Жиззах (13,4%), Тошкент (10,1%) вилоятларида, шунингдек, Қорақалпоғистон Республикасида (23,8%) қайд этилди.

Экспорт ҳажмининг пасайиши асосан ип-калава ва тўқимачилик маҳсулотлари, мева-сабзавот маҳсулотлари ва озиқ-овқат маҳсулотлари, металлар ва улардан тайёрланган буюмлар экспортининг камайиши, Қорақалпоғистон Республикасида эса пластмасса ва улардан тайёрланган буюмлар, шунингдек, ип-калава экспортининг камайиши билан боғлиқ.

Экспорт ҳажмининг энг катта ўсиши Сирдарё (34,5%), Хоразм (29,2%) ва Андижон (12,4%) вилоятларида қайд этилди.

Экспорт ҳажмининг ўсиши озиқ-овқат, саноат маҳсулотлари, кимёвий моддалар ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортининг ўсиш суръатлари билан изоҳланади.

Тижорат банклари томонидан берилган кредитлар ҳажми йил бошидан буён ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 17,3%га ўсди.

Кредитлар беришда Жиззах (74,7%), Навоий (38,1%), Сирдарё (35,5%), Қашқадарё (29,6%), Хоразм (28,4%) вилоятларида ва Тошкент шаҳрида (21,8%) сезиларли ўсиш қайд этилди.

Таҳлил қилинаётган даврда Ўзбекистон Республика товар-хомашё биржасида тузилган битимлар ҳажми 12,1%га ўсди. Биржа фаоллигининг сезиларли ўсиши Сирдарё (57,9%), Қашқадарё (49,7%), Самарқанд (27,0%) ва Андижон (21,7%) вилоятларида, Қорақалпоғистон Республикасида (33,0%) ва Тошкент (10,8%) шаҳрида кузатилди.

Ушбу ҳудудларда битимлар ҳажмининг ўсиши буғдой уни, буғдой, дизел ёқилғиси, пахта толаси, минерал ўғитлар, техник чигитлар, автомобил бензини, суюлтирилган газ, қурилиш ва хўжалик материаллари, шакар, қора ва рангли металларни прокатлаш, полиэтилен ва бошқалар каби товарларни сотишни кўпайтириш орқали таъминланади.

Таҳлил қилинган даврда 30 497 та янги хўжалик юритувчи субъект ташкил этилди, уларнинг энг кўп сони Самарқанд (2 831), Фарғона (2 816), Қашқадарё (2597), Тошкент (2508), Бухоро (2019) вилоятлар ва Тошкент шаҳрида (5750) рўйхатга олинган.

Муҳаммаджон Рашидов
Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази

Мақолани улашинг

Ўхшаш янгиликлар