Сентябрь ойида Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан корхоналар ўртасида ўтказилган сўровлар асосида ҳисобланган бизнес муҳити кўрсаткичи ўтган ой даражасига нисбатан ошди.
Сентябрь ойидаги сўров натижаларига кўра, йиғма бизнес муҳити кўрсаткичи ўтган ойга нисбатан 2 бандга ошди ва мос равишда 55 бандни ташкил этди.
Мамлакатдаги жорий иқтисодий ҳолатни "яхши" деб баҳолаган респондентларнинг улуши ўтган ойга нисбатан 4 фоиз бандга (ф.б.) ошди ва 45%ни ташкил этди.
Талабга келсак, корхоналарнинг 41%и сўнгги уч ой ичида ўз маҳсулотларига/хизматларига бўлган талаб август ойидаги 39%га нисбатан ошганлигини маълум қилишди.
Сўровда қатнашган компанияларнинг тўртдан бир қисми кейинги уч ой ичида нархлар ошишини кутмоқда. Шу билан бирга, нархларнинг пасайишини тахмин қилган тадбиркорларнинг улуши 9%ни ташкил этди.
Сентябрь ойида қишлоқ хўжалиги ва саноатда йиғма бизнес муҳити кўрсаткичининг сезиларли яхшиланиши қайд этилди. Шу билан бирга, қурилиш соҳасида ва хизмат кўрсатишда иқтисодий фаолликнинг пасайиши кузатилмоқда.
Хусусан, қишлоқ хўжалиги соҳасида бизнес муҳити индекси 7 бандга ошиб, 56 дан 63 бандга кўтарилди, саноатда 16 бандга ўсиб, 66 бандни ташкил этди.
Аксинча, қурилиш тармоғида бизнес фаоллиги сезиларли даражада пасайиши қайд этилди – бир вақтнинг ўзида 14 банддан 42 бандгача, хизмат кўрсатиш соҳасида эса 5 банддан 46 бандгача ўртача пасайиш кузатилди.
Бизнес муҳитининг жорий ҳолати кўрсаткичи ўтган ойга нисбатан 9 бандга ошди ва 48 бандни ташкил этди.
Жорий бизнес фаоллигининг ўсиши барча соҳаларда, шу жумладан қишлоқ хўжалигида жорий кўрсаткичларнинг мос равишда 6 бандга, саноатда 18 бандга, хизмат кўрсатиш соҳасида 16 бандга ва қурилишда 1 бандга ўсиши билан изоҳланади.
Саноат ва хизматларнинг сезиларли яхшиланиши ишлаб чиқариш фаоллиги ва талабнинг ошганлигидан далолат беради.
Сентябр ойида компанияларнинг оптимизми бироз пасайди. Бизнес муҳитини кутиш кўрсаткичи 4 бандга камайди ва 63 бандни ташкил этди. Қишлоқ хўжалиги ва саноатда оптимизм мос равишда 67 дан 73 га ва 63 дан 76 га ошган бўлса, қурилиш ва хизматлар соҳасида пасайиш кузатилмоқда: 67 банддан 38 бандгача ва 69 дан 53 бандгача. Бу ушбу секторлар дуч келиши мумкин бўлган муаммоларни кўрсатиши мумкин.
Тадқиқот давомида тадбиркорлар тез-тез дуч келадиган энг долзарб муаммолар аниқланди. Сентябрь ойида мавжуд муаммоларни таҳлил қилиш шуни кўрсатадики, молиялаштириш август ойида 10% дан сентябрда 12% гача ўсиб, энг долзарб муаммо бўлиб қолмоқда.
Шу билан бирга, солиқ маъмуриятчилиги билан боғлиқ хавотирлар мос равишда 5% ва юқори солиқ ставкалари 7% даражасида барқарор бўлиб қолмоқда.
Электр таъминоти билан боғлиқ муаммолар фоизининг 5%дан 4%га камайиши ушбу соҳадаги вазиятнинг қисман яхшиланганлигини кўрсатиши мумкин, аммо муаммо ҳали ҳам долзарблигича қолмоқда.
Саноат соҳасида энг катта муаммолар молиялаштириш ва солиқ маъмуриятидир. Шунингдек, лицензия ва рухсатномалар олиш билан боғлиқ муаммолар камайганлиги қайд этилди.
Қишлоқ хўжалигида сув таъминоти ва лицензиялаш билан боғлиқ муаммоларга дуч келаётган тадбиркорлар улушининг камайиши инфратузилма ва тартибга солиш муҳитида ижобий ўзгаришлардан далолат бериши мумкин.
Хизмат кўрсатиш соҳасида юқори солиқ ва электр таъминоти билан боғлиқ муаммолар камайди.
Бизнес муҳити – бу Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан корхоналар ўртасида ўтказилган сўровлар натижалари асосида ишлаб чиқилган таҳлилий кўрсаткич. Тадқиқотда ҳар ой мингдан ортиқ тадбиркор иштирок этади, бу эса юқори репрезентатив танловни таъминлайди ва иқтисодиётнинг ҳозирги ҳолати тўғрисида асосли хулосалар чиқариш имконини беради.
С.Зикриллаев, Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази
Тел.: (+998) 78 150-02-02 (416)
Изоҳ қолдириш