2021 yilning 6 yanvaridan 7 iyuligacha bo‘lgan davrda O‘zbekistonda asosiy oziq-ovqat mahsulotlariga bo‘lgan narxlarning viloyatlar, tumanlar va shaharlar bo‘yicha o‘zgarishi tahlili amalga oshirildi.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasining ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘rib chiqilayotgan davrda respublikada bir kilogramm kartoshka uchun o‘rtacha narx iyul oyi boshida 17,4% ga kamayib, 3 280 so‘mni tashkil etdi. O‘rtacha narxlar Surxondaryo viloyatida kilogrammiga 1 900 so‘mdan Toshkent viloyatida 4 894 so‘mgacha bo‘lgan.
Kartoshka narxlarining pasayishi ichki bozordagi vaziyatning barqarorlashuvini ko‘rsatadi.
Respublikaning barcha hududlarida kartoshka narxining pasayishi kuzatilmoqda. Shunday qilib, narxlarning eng katta pasayishi Surxondaryo (33,4% ga), Qashqadaryo (22,4% ga), Xorazm (22,2% ga), Buxoro (22,2% ga) viloyatlarida qayd etildi.
Tumanlar kesimida kartoshkaning kilogrammiga eng yuqori narx 5 ta – Qibray (4 894 so‘m/kg), Chilonzor (4 873 so‘m/kg) Yunusobod (4 565 so‘m/kg), Yangiyo‘l (4 500 so‘m/kg) va Olmazor (4 494 so‘m/kg) tumanlarida kuzatildi.
O‘zbekiston Respublikasi Davlat statistika qo‘mitasi ma’lumotlariga ko‘ra, ko‘rib chiqilayotgan davrda respublikada tuxumning o‘rtacha narxi 13,8% ga pasayib, 7 iyul holatiga o‘ntasi 9 740 so‘mni tashkil etdi. O‘rtacha narxlar darajasi Surxondaryo viloyatida 8 772 so‘mdan Toshkent shahrida 11 446 so‘mgacha bo‘lgan.
Barcha viloyatlarda tuxum narxining pasayishi (o‘ntasi) kuzatildi. Eng katta pasayish Jizzax (22,7%), Xorazm (22,5%), Buxoro (19,8%), Surxondaryo (19,1%) viloyatlarida qayd etildi.
Tumanlar kesimida o‘nta tuxumning eng yuqori narxi 5 ta – Yakkasaroy (12 826 so‘m/o‘ntasi), Shayxontohur (12 164 so‘m/o‘ntasi), Yunusobod (12 097 so‘m/o‘ntasi), Olmazor (11 910 so‘m/o‘ntasi) Uchtepa (11 843 so‘m/o‘nlab) tumanlarida kuzatildi.
Quyida ko‘rib chiqilayotgan davrda mol go‘shti, sut, o‘simlik yog‘i, guruch, bug‘doy uni va shakar uchun narxlarning o‘zgarishi keltirilgan.
Joriy yilning yanvar-iyul oylarida respublikada o‘rtacha narxlarning oshishi yuqoridagi mahsulotlarning barchasida qayd etildi: mol go‘shti (5,8% yoki 62 278 so‘m/kg), sut (9,9% yoki 6 159 so‘m/litr), shakar (16,2% yoki 8 492 so‘m/kg), o‘simlik yog‘i (34,2% yoki 18 731 so‘m/litr), bug‘doy uni (5,7% yoki 4 868 so‘m/kg) va guruch (0,5% yoki 10 118 so‘m/kg).
Hududlar kesimida narxlarning eng katta o‘sishi quyidagilar uchun qayd etildi:
- mol go‘shti Xorazm (12,2%), Surxondaryo (7,9%), Farg‘ona (7,7%), Qashqadaryo (6,9%), Samarqand (6,5%), Toshkent (6,5%) va Jizzax (6,0%) viloyatlarida;
- sut Navoiy (72,8%), Qashqadaryo (28,3%), Toshkent (28,3%), Andijon (11,0%), Farg‘ona (10,6%) viloyatlarida, shuningdek, Toshkent shahrida (11,5%);
- shakar Qashqadaryo (19,9%), Toshkent (19,9%), Farg‘ona (19,5%), Surxondaryo (19,6%), Namangan (19,2%) va Sirdaryo (18,6%) viloyatlarida;
- o‘simlik yog‘i Samarqand (47,4%), Qashqadaryo (42,6%), Sirdaryo (40,0%), Jizzax (38,5%), Toshkent (38,0%) va Buxoro (35,2%) viloyatlarida.
- un Jizzax, Surxondaryo (12,7%), Farg‘ona (12,1%), Namangan (9,4%), Xorazm (8,1%) viloyatlarida va Qoraqalpog‘iston Respublikasida (11,0%);
- guruch Toshkent (4,8%) va Farg‘ona (4,9%), Navoiy (2,8%) viloyatlarida.
O‘zbekistonda ko‘rib chiqilayotgan davrda asosiy iste’mol tovarlari uchun narxlar kon’yunkturasi o‘simlik yog‘i uchun narxlaridan tashqari nisbatan past darajada o‘zgaruvchanligi bilan ajralib turdi. Yil boshi bilan solishtirganda tuxum va kartoshka narxi sezilarli pasayishni ko‘rsatdi, mol go‘shti, bug‘doy uni va guruch narxlarining o‘sishi dinamikasi sezilarli darajada sekinlashdi.
Malika Jumaniyozova, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi
Izoh qoldirish