Ўзбекистон банкларининг 2023 йилдаги рейтинги

Ўзбекистон банкларининг 2023 йилдаги рейтинги

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази 2023 йилнинг IV чораги учун "Банклар фаоллик индексини" ҳисоблаб чиқди, унинг асосида банклар рейтинги янгиланди. Индекс 28 та тижорат банклари: 17 та йирик ва 11 та кичик банклар учун ҳисобланади.

Индекс 27 турдаги коэффициентларни гуруҳлаш, таққослаш ва саралаш асосида аниқланади. Тадқиқот ҳар чоракда хусусий секторнинг банк активларидаги улушини мониторинг қилиш, банк секторидаги ислоҳотлар ва трансформация жараёнларининг самарадорлигини баҳолаш мақсадида ўтказилади.

Индексни ҳисоблашда молиявий воситачилик, молиявий оммабоплик, капиталнинг етарлилиги, активлар сифати, бошқарув самарадорлиги, даромадлилик ва ликвидлик каби кўрсаткичлардан фойдаланилган. Банклар икки гуруҳга бўлинади — катта ва кичик. Шу билан бирга, фақат Тошкент шаҳрида ёки вилоятлардан бирида фаолият юритаётган молиявий ташкилотлар кичик банклар гуруҳида баҳоланади.

Банклар фаолиятининг 2023 йилнинг тўртинчи чорагидаги асосий кўрсаткичлари таҳлили

2023 йил 1 декабрь ҳолатига кўра республика банк тизимининг активлари 631,4 трлн. сўмни ташкил этди, бу ўтган йилга нисбатан 14% га кўп; мажбуриятлар 13%га ошиб, 539 трлн. сўмни, кредитлар қолдиғи 22% ўсиб, 465,5 трлн.сўмни, омонатлар қолдиғи эса ўтган йилги 51%га нисбатан 6%га ўсиб, қарийб 230 трлн. сўмни ташкил этди.

Йил давомида банк тизимидаги омонатларнинг умумий ҳажмида хорижий валютадаги омонатларнинг улуши 10 фоиз пунктга – 42,5% дан 31,8% гача камайди. Фоиз даромадларининг ўсиш суръати 5,4 фоиз пунктига ошди ва 38% ни ташкил этди, фоизсиз даромад ва соф фойданинг ўсиши ўтган йилга нисбатан секинлашди ва мос равишда 27% ва 22%ни ташкил этди.

Муаммоли кредитлар улуши камайди. 2023 йил 1 декабрь ҳолатига кўра банк тизимидаги муаммоли кредитларнинг (90 кундан ортиқ муддатга кечиктирилган кредитлар) улуши 17,6 трлн.сўмни, уларнинг умумий кредитлар ҳажмидаги улуши эса ўтган йилнинг шу давридаги 4 фоизга нисбатан ўртача 3,8 фоизни ташкил этди.

Шу билан бирга, давлат банкларида муаммоли кредитларнинг ўртача улуши 4,2%ни, хусусий банкларда эса 2,9%ни ташкил этди. Давлат банкларидан муаммоли кредитларнинг энг юқори улуши “Бизнесни ривожлантириш банки”да – 8,5% ва “Халқ банк”да – 8,1%, хусусий банклар орасида “Октобанк”да - 84,6%, “Гарант банк”да – 20,4% ва “Мадад инвест банк”да – 13% қайд этилди.

2023 йил IV чораги учун йирик банклар фаолияти рейтинги

“Азия алянс банк” иккинчи ўринни “Траст банк”га бой берди, бу банк икки поғона йўқотиб, умумий рейтингда 4-ўринни эгаллади.

17 та йирик банклар орасида энг юқори фаолликни “Траст банк” кўрсатди, у рейтингда иккинчи ўринни эгаллаб, бир вақтнинг ўзида тўртта индекс бўйича кўрсаткичларни яхшилади: молиявий воситачилик ва оммабоплик, бошқарув сифати ва ликвидлилик.

"Капиталбанк" молиявий оммабоплик, бошқарув сифати ва даромад кўрсаткичларини бироз ёмонлаштирганига қарамай, капитал етарлилиги ва ликвидлилик кўрсаткичларини ошириб, етакчиликни сақлаб қолди.

Умумий рейтингда учта йирик банк – “Инфинбанк”, “Алоқа банк” ва “Ипотека банк” бир поғона юқорига кўтарилди, йирик давлат банклари орасида “Миллий банк” умумий рейтингдаги ўрнини сезиларли даражада яхшилади ва 15-ўриндан 13-ўринга кўтарилди.

Шу билан бирга, “Ипак йўли” ва “Бизнесни ривожлантириш банки”, шунингдек, “Халқ банк” рейтингидаги позициясини бироз ёмонлаштирди.

Давлат улушига эга бўлган йирик банклар орасида “Микрокредитбанк” – 11-ўрин, “Агробанк” – 12-ўрин, “Ўзсаноатқурилиш банк” – 14-ўрин, “Турон банк” – 16-ўрин ва “Асакабанк” – 17-ўринни сақланиб қолди.

2023 йил IV чораги учун кичик банклар фаолияти рейтинги

Кичик банклар рейтингидаги топ-6 ўзгаришсиз қолди. “Давр банк” етакчилик сақлаб, “Зираат банк” 2-поғонада мустаҳкамланди, “Универсал банк” ва “TBC банк” мос равишда учинчи ва тўртинчи ўринларни эгаллади.

Кичик банклар умумий рейтингида “Октобанк” бирданига 3 пунктга, “Гарант банк” эса ўз позициясини 1 пунктга оширган бўлса, “Мадад инвест банк” ва “ЎзКДБ банк” эса иккитадан пункт йўқотди.

Индекслар бўйича фаолиятни таҳлил қилиш

Молиявий воситачилик индексига кўра, 11 та банк ўз позицияларини ёмонлаштирди, йирик банклар орасида энг катта пасайиш “Бизнесни ривожлантириш банк”ида қайд этилган бўлиб, у 3 пунктни йўқотди ва кичик банклар орасида – “Зираат банк” – минус 5 поғонани йўқотди.

Жами 9 та банк ўз капитал етарлилиги индексини ёмонлаштирди, улардан энг катта пасайиш “Бизнесни ривожлантириш банки” томонидан минус 4 поғонани кўрсатди.

Шу билан бирга, яна 12 банк капитал етарлилиги кўрсаткичларини яхшилади. Шунингдек, йирик банклар орасида энг юқори фаолликни “Капиталбанк” ва “Алоқа банк” мос равишда 3 ва 4 поғонани, кичик банклар орасида эса “Октобанк” кўрсатиб, бу кўрсаткич 3 пунктга ошди.

Активлар сифати учта йирик банкда сезиларли ёмонлашди – “Траст банк”, “Азия алянс банки” минус 3 поғона ва “Бизнесни ривожлантириш банки икки поғона йўқотди, кичик банклар орасида эса бу кўрсаткичнинг энг сезиларли пасайиши “Тенге банк”да минус 3 пунткга кузатилмоқда.

Ликвидлилик индексини бирданига 28 та банкдан 10 таси оширди. Йирик кредит ташкилотлари орасида энг катта фаоллик “Капиталбанк”, кичик кредит ташкилотлари орасида эса “Октобанк”бўлди.

Банк-Молия соҳасини ўрганиш сектори тел: (78) 150 02 02 (441)

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази

Жамоатчилик билан алоқалар бўлими тел: (78) 150 02 02 (417


Мақолани улашинг

Ўхшаш янгиликлар