Бугунги кунда соҳа бўйича 10 мингга яқин корхона фаолият юритмоқда. Урбанизация жараёнларининг кенгайиши талабни янада оширмоқда, шу билан бирга тармоқда кўплаб янги инвестиция лойиҳалари амалга оширилмоқда.

Сўнгги 8 йилдаги ютуқлар (2017–2024 йиллар)

Сўнгги саккиз йилда амалга оширилган таркибий ислоҳотлар натижасида қурилиш материаллари саноатида ишлаб чиқариш ҳажми 4 баробарга ошди.

• 2017 йилда — 11,4 трлн сўм,
• 2024 йилда — 47,1 трлн сўмлик маҳсулот ишлаб чиқарилган.

Қурилиш материаллари бозори ҳажми 3,5 миллиард долларни ташкил этди.

2017–2024 йилларда соҳада жами 10,8 миллиард доллар инвестиция ўзлаштирилган бўлиб, шундан 2,2 миллиард доллари 2024 йил ҳиссасига тўғри келди.

Ишлаб чиқаришнинг ўртача йиллик ўсиш суръати — 9,2 фоиз, ЯИМдаги улуши эса 1,3 фоизга етди.

Асосий маҳсулот турлари бўйича ўсиш динамикаси

2024 йилда қурилиш материалларига бўлган талаб сезиларли даражада ошди. Хусусан:

• Портландцемент — 2 бараварга, 18 млн тонна;
• Керамик маҳсулотлар — 15 бараварга, 143 млн кв.м;
• Қурилиш ойнаси — 3,6 бараварга, 26 млн кв.м;
• Лак-бўёқ маҳсулотлари — 2 бараварга, 112 минг тонна;
• ПВХ қувур ва фитинглар — 3,5 бараварга, 175 минг тонна.

2024 йилда қурилиш материаллари соҳасида фаолият юритаётган корхоналар сони 9,6 минг нафарга яқин бўлиб, 2017 йилга нисбатан 875 нафарга кўпайган.

Экспортдаги ўсиш

2024 йилда қурилиш материаллари экспорти ҳажми 831 млн долларни ташкил этди. Бу кўрсаткич 2017 йилга нисбатан 11,7 баравар юқори.

Экспорт таркибидаги асосий маҳсулотлар бўйича ўсиш:

• Портландцемент — 1 млн → 20 млн доллар,
• Керамик плиталар — 11,7 млн → 71 млн доллар,
• Қурилиш ойнаси — 1,5 млн → 11,4 млн доллар,
• Лак-бўёқ маҳсулотлари — 0,3 млн → 2,5 млн доллар,
• ПВХ қувур ва фитинглар — 14,6 млн → 124 млн доллар.

2025 йилнинг дастлабки натижалари

Жорий йилнинг биринчи чорагида қурилиш материаллари ишлаб чиқариши 8 фоизга, экспорт ҳажми эса 11 фоизга ўсди. Инвестиция дастури доирасида 500 миллион долларлик 9 та йирик лойиҳа ишга туширилди. Шунингдек, Душанбе, Кобул ва Филадельфия шаҳарларида “Ўзбекистон савдо уйи”лар фаолият бошлади.

Йил якунигача 2,4 миллиард долларлик 312 та лойиҳани амалга ошириш, 16 мингга яқин иш ўрни яратиш, ишлаб чиқариш ҳажмини 53 трлн сўмга, экспортни эса 1,2 миллиард долларга етказиш мўлжалланган.

Қурилиш соҳаси иқтисодиётнинг барча тармоқларига кучли таъсир кўрсатмоқда — ҳар бир лойиҳа орқали ишчи кучи, қурилиш жиҳозлари ва инфратузилмага бўлган талаб ошиб, иқтисодий фаолликка янги туртки бермоқда.

2030 йилгача ривожланиш истиқболлари

Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасининг 184-сонли қарори билан 2030 йилга қадар қурилиш материаллари тармоғини ривожлантириш параметрлари белгиланди.

Қарорга мувофиқ:

• Ишлаб чиқариш ҳажми — 73 трлн сўмга етказилади;
• Экспорт ҳажми — 1,3 млрд долларгача оширилади;
• Импорт ҳажми — 437 млн долларгача қисқартирилади.

2030 йилга бориб, соҳада 50 турдан ортиқ янги маҳсулот ишлаб чиқарилиши, бандлар сони 97,6 минг нафардан 102,5 минг нафаргача етказилиши кўзда тутилган.

Хулоса

Қурилиш материаллари саноати Ўзбекистон иқтисодиётининг барқарор ўсишига хизмат қилаётган стратегик тармоқлардан бирига айланди. Замонавий технологиялар, маҳаллий хомашё ресурслари ва экспорт салоҳиятининг кенгайиши натижасида соҳадаги ҳар бир кўрсаткич йил сайин янги босқичга кўтарилмоқда.

Ғойибов Зоҳиджон

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази