Ўзбекистон Республикаси ҳудудларида ишбилармонлик фаоллиги таҳлили ҳар ойда Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан тезкор маълумотлар асосида (республиканинг барча соҳалари бўйича ўтказилган мониторинг, Давлат божхона қўмитаси, ДСҚ, МБ ва ЎзРХТБ) ҳисоблаб чиқилади.
Мониторинг натижалари шуни кўрсатдики, жорий йилнинг март ойида республика солиқ тушумлари ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 9,8%га ошган.
Жумладан, Жиззах (39,5%), Тошкент (27,9%), Сирдарё (26,9%), Самарқанд (24,1%) ва Навоий (23,4%) вилоятларида, Қорақалпоғистон Республикасида (16,7%) ва Тошкент шаҳрида (26,3% га) солиқ тушумларининг сезиларли ўсиши қайд этилди.
Солиқларнинг айрим турлари шароитида даромадлар таркиби асосан хўжалик юритувчи субъектлар сонининг ўсиши ҳисобига ўзгарди. Шундай қилиб, ой давомида уларнинг сони ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 12,4 фоизга ошди. Солиқ тушумлари манбалари кесимида ҚҚС 11%га, даромад солиғи тушумлари 26%га, мол-мулк солиғи 40%га ва ер солиғи 28%га ошди, бу эса ой охиригача ўсишни сақлаб қолди.
Таҳлил қилинаётган давр учун божхона тўловлари бўйича тушумлар 2022 йилнинг шу даврига нисбатан 22,3%га ошди. Божхона тушумларининг энг катта ўсиши Сурхондарё (35,1%), Жиззах (33,7%), Самарқанд (32,8%), Тошкент (29,1%) ва Фарғона (23,0) вилоятларида, Қорақалпоғистон Республикаси (39,8%) ва Тошкент (39,4%) шаҳрида кузатилди.
Божхона тушумларининг ўсиши асосан товарлар турлари бўйича импорт ҳажмининг ўтган йилнинг шу даврига нисбатан қарийб 26%га ошгани, шу жумладан, қтранспорт ускуналари ва унинг бутловчи қисмлари, техник асбоб-ускуналар, электротехника ва унинг бутловчи қисмлари, шунингдек, озиқ-овқат маҳсулотлари билан боғлиқ.
Йил бошидан буён товарлар экспорти ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 5,2%га ўсди. Экспортнинг ўсиши Сирдарё (41,6%), Андижон (35,6%), Хоразм (34,9%), Навоий (18,7%) ва Қашқадарё (16,6%) вилоятларида ва Тошкент шаҳрида (12,1%) кузатилди.
Ўзбекистон экспорт ҳажмининг ўсиши озиқ-овқат маҳсулотлари, саноат товарлари, кимёвий моддалар ва қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари экспортининг ўсиш суръатлари билан изоҳланади.
Экспорт ҳажмининг қисқариши Фарғона (23,3%), Тошкент (7,7%), Бухоро (6,9%), Жиззах (6,3%), Сурхондарё (5,3%) ва Самарқанд (4,0%) вилоятлари ҳамда Қорақалпоғистон Республикасида (15,2%) қайд этилди.
Экспорт ҳажмининг камайиши Фарғона ва Жиззах вилоятларида - ип-калава экспортининг қисқариши, Тошкент вилоятида – металл ва ундан тайёрланган маҳсулотлар экспортининг қисқариши, Бухоро вилоятида – пахта толасининг ички бозорга йўналтирилиши ва нефт ва нефт маҳсулотлари экспортининг қисқариши, Сурхондарё вилоятида - ип-калава ва тўқимачилик маҳсулотлари экспортининг қисқариши, Самарқанд вилоятида - ип-калава ва мева-сабзавот маҳсулотлари экспортининг қисқариши, Қорақалпоғистон Республикасида эса - пластмасса ва ундан тайёрланган маҳсулотлар ҳамда ип-калава экспорти қисқариши билан боғлиқ.
Жорий йилнинг 1 январидан 31 мартигача бўлган даврда тижорат банклари томонидан берилган кредитлар ҳажми ўтган йилнинг шу даврига нисбатан 27,8 фоизга ошди.
Кредитлар бериш ҳажми Жиззах (114,6%), Навоий (69,8%) Хоразм (57,0%), Сирдарё (47,5%), Қашқадарё (40,3%) вилоятларида ва Тошкент шаҳрида (35,7%) сезиларли даражада ўсиш қайд этилди.
Таҳлил қилинаётган даврда Ўзбекистон Республика товар-хомашё биржасида тузилган битимлар ҳажми 17,6%га ўсди. Биржа фаоллигининг сезиларли ўсиши Қашқадарё (71,2%), Сирдарё (62,7%), Самарқанд (40,3%) ва Наманган (33,2%) вилоятларида, Қорақалпоғистон Республикасида (34,2%) ва Тошкент (11,0%) да кузатилмоқда.
Ушбу ҳудудларда тузилган битимлар ҳажмининг ўсиши пахта толаси, буғдой уни, буғдой, минерал ўғитлар, техник чигит, автомобил бензини, дизел ёқилғиси, суюлтирилган газ, қурилиш ва маиший материаллар, шакар, қора ва рангли металлар прокати, полиэтилен ва бошқа маҳсулотлар савдосини кўпайтириш ҳисобига таъминланмоқда.
Таҳлил қилинган даврда 23 761 та янги хўжалик юритувчи субъект ташкил этилди, уларнинг энг кўпи Фарғона (2 243), Қашқадарё (2 175), Самарқанд (2092), Тошкент (1938), Бухоро (1574) вилоятлари ва Тошкент (4250) шаҳарида рўйхатга олинган.
Изоҳ қолдириш