Ўзбекистон ва Сингапур: ўзаро манфаатли ҳамкорлик истиқболлари

Тадбир Марказий Осиё халқаро институти ва Сингапурдаги Наньян технология университетининг С. Раджаратнам (RSIS) номидаги Халқаро тадқиқотлар мактаби томонидан ташкил этилди.

Тадбирда ташқи ишлар вазирлиги, Сингапур савдо ва саноат вазирлиги вакиллари, ушбу мамлакатнинг етакчи таҳлилий ва илмий-тадқиқот тузилмалари экспертлари иштирок этди.

Улар орасида С. Раджаратнам номидаги халқаро тадқиқотлар мактаби, Сингапур миллий университети, яқин Шарқ институти (MEI), Сингапурнинг Марказий ва Жануби-Шарқий Осиё ва халқаро шериклар бўйича ҳамкорлик маркази (SCE) ва бошқалар бор.

Давра суҳбатида Ўзбекистон томонидан МОХИ, Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази, Стратегик ва минтақалараро тадқиқотлар институти ҳамда Ташқи ишлар вазирлиги экспертлари иштирок этди.

Ўзбекистон Республикасининг Сингапурдаги элчиси Қ. Шакиров ўзининг кириш сўзида икки томонлама Ўзбекистон-Сингапур ҳамкорлигининг ҳолати ва истиқболларини юқори баҳолади.

1997 йилда дипломатик муносабатлар ўрнатилганидан бери мамлакатларда кучли сиёсий ва иқтисодий шериклик ўрнатилгани таъкидланди. Ўрнатилган ишончли муносабатлар туфайли барча йўналишдаги ўзаро муносабатлар динамикаси барқарор ўсиб бормоқда.

Олий ва юқори даражадаги мунтазам мулоқот, фаол иқтисодий ҳамкорлик ва инвестиция фаолияти, бой маданий-гуманитар ҳамкорлик томонлар ўртасидаги яқин алоқаларнинг муҳим таркибий қисмига айланди.

Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоотлар маркази директори Обид Ҳакимов Ўзбекистон-Сингапур ҳамкорлиги изчил мустаҳкамланиб, кенгайиб бораётганини таъкидлади.

Ҳозирги динамика сиёсий, дипломатик, савдо-иқтисодий, таълим ва маданий-гуманитар соҳалардаги алоқаларни чуқурлаштиришга ижобий таъсир кўрсатаётгани алоҳида таъкидланди. Тўқимачилик, кимё, транспорт, таълим ва бошқа соҳаларда ҳамкорликнинг муваффақиятли намуналари мавжуд.

Ўзбекистонда амалга оширилаётган кенг кўламли ислоҳотлар барча соҳаларда ўзаро манфаатли Ўзбекистон-Сингапур ҳамкорлигини ривожлантириш учун қўшимча шароит яратаётгани таъкидланди.

Марказий Осиё халқаро институти директори ўринбосари Ботир Турсунов Сингапур ва Ўзбекистон деярли барча йўналишларда ҳамкорликни ривожлантириш учун фойдаланилмаган улкан салоҳиятга эга эканини таъкидлади.

Ўзбекистон-Сингапур муносабатларининг бугунги динамикаси нафақат икки мамлакат, балки Марказий Осиё мамлакатлари ўртасида ўзаро манфаатли ҳамкорликни янада кенгайтириш учун қўшимча шарт-шароитлар яратаётгани, улар ўртасидаги муносабатларни изчил мустаҳкамлаб бораётгани таъкидланди.

Умуман олганда, иштирокчиларга янги Ўзбекистоннинг ривожланиш стратегияси, давлатнинг минтақавий сиёсатининг устувор йўналишлари ва ютуқлари, мамлакат раҳбарининг Марказий ва Жанубий Осиёнинг ўзаро боғлиқлиги бўйича ташаббусларини илгари суриш ҳақида батафсил маълумот берилди.

Сингапур эксперт доиралари вакиллари икки томонлама муносабатларнинг ҳолати ва истиқболларига юқори баҳо беришди.

С. Раджаратнам номидаги Халқаро тадқиқотлар мактаби раиси Онг Кенг Ёнгнинг таъкидлашича, Сингапур Ўзбекистонда иқтисодиётнинг очиқлиги ва шаффофлигини оширишга қаратилган кенг кўламли ислоҳотларни тўлиқ қўллаб-қувватламоқда.

Сингапурдаги экспертлар ҳамжамияти Президент Шавкат Мирзиёевнинг Парламентга ҳар бир Мурожаатномасини алоҳида эътибор билан ўрганиб, ундан Ўзбекистон тараққиётининг энг муҳим натижалари ҳақида маълумот олади.

Ўзбекистоннинг янги йўналиши туфайли Ўзбекистон-Сингапур муносабатларини ривожлантириш учун қулай шароитлар яратилгани алоҳида таъкидланди.

Президент Шавкат Мирзиёев раҳнамолигида амалга оширилаётган Ўзбекистоннинг янги битими туфайли Ўзбекистон-Сингапур муносабатларини мустаҳкамлаш учун қулай шароитлар яратилгани таъкидланди.

Олий ва юқори даражадаги, шунингдек, вазирлик ва идоралар ўртасидаги мунтазам учрашувлар ва музокаралар икки мамлакат ўртасидаги муносабатларни ҳар томонлама чуқурлаштириш ва кенгайтириш, Марказий Осиё мамлакатларининг Жануби-Шарқий Осиё давлатлари билан ҳамкорлигига кўмаклашиш имконини беришига ишонч билдирди.

Унинг сўзларига кўра, Ўзбекистон ва Сингапур Марказий ва Жануби-Шарқий Осиё минтақалари ўртасидаги ҳамкорликни мустаҳкамлаш ва ҳамкорликни ривожлантириш учун улкан салоҳиятга эга.

Ўз навбатида, Сингапур савдо ва саноат вазирлигининг ривожланаётган бозорлар департаменти директори Дениз Перейра Керри-Энн Ўзбекистоннинг Марказий Осиёдаги муҳим ўрни ва ролини қайд этди.

Мамлакатимизнинг очиқлиги ва амалга оширилаётган сиёсий-иқтисодий ислоҳотлар икки мамлакат тадбиркорлари ўртасида бизнес ривожига ижобий таъсир кўрсатиши, ўзаро ишончни мустаҳкамлаш, ўзаро манфаатли ҳамкорликни йўлга қўйишга хизмат қилиши таъкидланди.

Унинг сўзларига кўра, сўнгги йилларда Сингапур Ўзбекистонга 350 млн доллардан зиёд сармоя киритган. Бу глобал миқёсда кичик миқдор. Лекин энг муҳими, Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг ислоҳотлари туфайли бу миқдор ўсишда давом этмоқда.

Экспертнинг таъкидлашича, туризм бу соҳадаги улкан салоҳият туфайли икки мамлакат ўртасидаги ҳамкорликнинг истиқболли йўналиши ҳисобланади. Ўзбекистон, шунингдек, Сингапурда катта талабга эга бўлган ажойиб қуритилган мевалар ва янги меваларни асосий етказиб берувчисига айланиши мумкин.

Сингапур логистика ва рақамлаштириш соҳаларида ҳам етакчи ҳамкорга айланиши мумкин. Бу соҳаларга етакчи хусусий сектор компанияларини жалб этиш учун катта имкониятлар мавжуд.

Шунга ўхшаш баҳони С.Ражаратнам халқаро тадқиқотлар мактаби катта илмий ходими Раффаэлло Пантуччи Ўзбекистон Жануби-Шарқий Осиёдаги Сингапур каби бутун Марказий Осиёнинг локомотиви эканлигини таъкидлади.

Таъкидландики, мамлакатлар амалга оширилмаган катта салоҳиятга эга, бу эса ҳар икки томондан катта меҳнат талаб қилади.

Форум давомида Сингапур томони икки мамлакат ўртасидаги иқтисодий алоқаларни кенгайтириш истиқболларига ҳам алоҳида эътибор қаратди. "Яшил" энергетика, кенг тарқалган инновациялар, иқтисодиёт тармоқларини рақамлаштириш ва энергия тежайдиган технологиялар каби соҳалардаги ҳамкорликка катта қизиқиш билдирилмоқда.

Муҳокамалар доирасида давра суҳбати иштирокчилари Ўзбекистон ва Сингапур ўртасидаги ҳамкорликнинг ҳолати ва истиқболларини атрофлича таҳлил қилиб, ривожланиш ва изчил кенгайтиришни талаб этувчи устувор йўналишларни белгилаб олдилар, икки томонлама ва кўп томонлама муносабатларни, жумладан, Марказий Осиё ва Жануби-Шарқий Осиё мамлакатлари ўртасидаги муносабатларни янада мустаҳкамлашга хизмат қиладиган таклифлар билдирдилар.

Иштирокчилар ўтказилган фикр алмашишнинг долзарблигини қайд этиб, яқин алоқаларни шунга ўхшаш форматда давом эттиришга келишиб олдилар. Эслатиб ўтамиз, С. Раджаратнам номидаги халқаро тадқиқотлар мактаби 2007 йилда ташкил этилган бўлиб, халқаро алоқалар билан шуғулланадиган дунёдаги етакчи таҳлил марказларидан бири ҳисобланади. RSIS тадқиқотлари мунтазам равишда нуфузли нашрларда, етакчи журналларда ва онлайн платформаларда нашр этилади.