Солиқ органлари устидан жамоатчилик назорати ва мобил иловалар орқали солиқ қарздорлиги мониторинги кучайтирилади

Ўзбекистон Республикаси Президентининг “Солиқларнинг йиғилувчанлик даражасини ошириш ва фаол солиқ тўловчиларни рағбатлантириш чора-тадбирлари тўғрисида”ги қарори ижроси доирасида мамлакатда солиқ интизомини мустаҳкамлаш, аҳоли ва бизнес ўртасида фискал маданиятни ошириш ҳамда яширин иқтисодиёт улушини қисқартиришга қаратилган бир қатор муҳим янгиликлар амалиётга жорий этилмоқда.

Давлат хизматчилари ўртасида солиқ интизоми кучайтирилади

Эндиликда давлат органлари ходимларининг солиқ қарздорлиги юзасидан умумлаштирилган маълумотлар ҳар чорак якуни билан кейинги ойнинг 25-санасига қадар Солиқ қўмитасининг расмий веб-сайтида эълон қилиб борилади. Бу давлат хизматчиларининг солиқ тўлашда жамоатчилик олдида намуна бўлишини таъминлайди ҳамда тизимда шаффофлик ва жавобгарликни кучайтиради.

Аҳоли учун солиқ саводхонлигини оширувчи янги портал

2026 йилнинг 1 мартига қадар Солиқ қўмитаси томонидан замонавий ўқув ва ахборот ресурсларини ўз ичига олган янги интерактив портал ишга туширилади. Унда:

• ёш тоифаларига мослаштирилган маълумотлар;
• ўйинлар, электрон дарсликлар ва қисқа ўқув видеолар;
• солиқлар бўйича маслаҳатлар ва амалиётий кўрсатмалар жойлаштирилади.

Шунингдек, мамлакат бўйлаб олий ва ўрта махсус таълим муассасалари ва жамоат жойларида “Солиқ тўла — келажакка ҳисса қўш”, “Солиқ — маҳалла тараққиётининг гарови”, “Тўланган солиқ — бизнес равнақи” каби тарғибот акциялари доимий ўтказиб борилади.

Солиқ қарздорлиги ҳақидаги маълумотлар мобил иловаларга интеграция қилинади

Марказий банк тижорат банклари ва тўлов ташкилотлари билан ҳамкорликда жисмоний шахслар солиқ қарздорлиги ҳақидаги маълумотларни мобил иловаларда асосий экранда кўрсатиш тизимини жорий этади. Бу фуқароларга солиқ мажбуриятларини ўз вақтида назорат қилиш имконини беради.

Яширин иқтисодиётга қарши курашиш учун янги институт ташкил этилмоқда

Иқтисодиёт ва молия вазирлиги ҳузурида солиқ ва божхона маъмурчилигини такомиллаштириш, яширин иқтисодиётни қисқартириш ва фискал таҳлилларни амалга ошириш билан шуғулланувчи янги институт — Фискал таҳлиллар институти ташкил этилмоқда. У Бюджет–солиқ тадқиқотлари институти вазифаларини тўлиқ қабул қилади.

Институт зиммасига яширин иқтисодиётнинг сабаб ва омилларини чуқур таҳлил қилиш ва уларни бартараф этиш бўйича таклифлар ишлаб чиқиш, солиқ тўлаш маданиятини ошириш ва фискал шаффофликни кучайтириш, солиқ ва божхона маъмурчилигини такомиллаштириш ҳамда тизимли муаммоларни аниқлаб, уларни ҳал этиш вазифалари юклатилган.

Шунингдек, миллий иқтисодиёт ва фискал барқарорликка таъсир этувчи сиёсатларни баҳолаш, давлат бюджети даромад ва харажатларини прогнозлаштириш, маҳаллий бюджетлар базасини мустаҳкамлаш бўйича амалий таклифлар тайёрлаш каби устувор йўналишларда иш олиб борилади.

Солиқ маданияти янада юксалтирилади ва жамоатчилик назорати кучайтирилади

Солиқ саводхонлигини ошириш бўйича ахборотлар ОАВда бепул жойлаштирилади. Солиқларга оид ҳуқуқий билимни ошириш, солиқларни ўз вақтида тўлашни тарғиб қилишга қаратилган материаллар “ижтимоий ахборот” сифатида белгиланади ва улар оммавий ахборот воситаларида бепул жойлаштирилади. Бу аҳоли учун солиқ масалаларида очиқлик ва тушунарлиликни таъминлашга қаратилган.

Жамоатчилик фикри доимий ўрганилади. 2026 йилдан бошлаб ҳар чоракда аҳоли, тадбиркорлик субъектлари ва фуқаролик жамияти вакилларининг солиқ органлари фаолияти ҳақидаги фикрлари ўрганилади. Сўровлар натижалари очиқ-ошкора тарзда оммавий ахборот воситалари орқали эълон қилиб борилади. Бу солиқ органлари фаолиятида шаффофлик ва ҳисобдорликни кучайтиришни мақсад қилади.

Қабул қилинган янги тартиб фуқароларнинг солиқ масалалари бўйича хабардорлигини ошириш, бюджет тушумларини таъминлашда адолатли механизмларни жорий этиш ва солиқ органлари ҳамда жамоатчилик ўртасидаги ишончни мустаҳкамлашга хизмат қилади.