Шавкат Мирзиёев 283 турдаги импорт қилинаётган маҳсулотларни маҳаллийлаштириш бўйича топшириқ берди (+Инфографика)

“Бугунги ўзгарувчан шароитда иқтисодиётимизни барқарор ўсишини таъминлашнинг энг самарали йўли – ички имкониятларни ишга солиш, яъни импорт бўлаётган тайёр маҳсулотларни ўзимизда ишлаб чиқариш ва маҳаллий саноатни янада ривожлантиришдан иборат. Бу миллий иқтисодиётимизнинг устувор йўналиши бўлиши керак.

Буни ўйламаган, атрофдаги вазиятдан бехабар, сиёсатни тушунмайдиган ҳоким ёки тармоқ раҳбарининг ишлашга ҳаққи йўқ”, деди давлатимиз раҳбари.

Президент кўп тармоқ ва ҳудуд раҳбарлари бу масалада ҳали дунёқарашини ўзгартирмагани, ҳозирги вазиятдан хулоса чиқармаётганини танқид қилди.

Ушбу дастур ижроси бўйича Фармацевтика агентлиги режани 51%га, “Ўзбекистон темир йўллари” эса 10%га бажармагани, саноат кооперацияси бўйича ишлар бошланмагани, “Иссиқлик электр станциялари” эса режани атиги 26%га бажаргани кўрсатилди.

Шунинг учун Фармацевтика тармоғини ривожлантириш агентлиги директори С.Кариевга “ҳайфсан” эълон қилинди. Унинг иккала ўринбосарини ишдан олишга кўрсатма берилди.

Бош вазирга мазкур Агентлик фаолиятини тубдан ўзгартириш бўйича аниқ чоралар кўриш топширилди.

“Ўзбекистон темир йўллари” раиси в.б. Х.Хасиловга “ҳайфсан”, "Иссиқлик электр станциялари" раиси Ф.Абдурахмонов, "Ўзметкомбинат" директори Р.Пирматов, "Ўзбекнефтгаз" раисининг биринчи ўринбосари Ш.Алиризаевга қатъий огоҳлантириш берилди.

Январь-февраль ойларида “Электрон кооперация” портали орқали 860 млрд. сўмлик 5 мингта шартнома тузилган бўлсада, ижроси айрим ҳудудларда бажарилмагани, электрон савдоларда Қорақалпоғистон, Наманган, Сурхондарё ва Хоразмдаги корхоналар улуши 1%ни ҳам ташкил қилмаслиги танқид қилинди.

Улар озиқ-овқат саноати бўйича бир ой муддатда ўзгариш қилмаса, уларга қатъий чоралар кўрилади, деди давлатимиз раҳбари.

Бирорта ҳокимда ҳудудий импорт баланси, ички имкониятлар ва вилоятда ишлаб чиқарса бўладиган товарлар бўйича ҳисоб-китоб йўқлиги таъкидланди.

“Бу борада ҳокимлар берган режалар ҳам буни тасдиқлаб турибди. Бу мутлақо етарли эмас”, деди Президент.

Вазирлар Маҳкамасига ҳукумат қарорини қабул қилиб, ҳар бир тармоқ ва ҳудуд раҳбарининг мажбуриятлари, аниқ ҳисоб-китоблар, масъул ва жавобгарларни белгилаш топширилди.

Йиғилишда Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлиги вилоят ҳокимлари билан бирга янги қувватларни жойлаштириш, уларга шароит яратиш ва маҳаллий корхоналар билан кооперацияни йўлга қўйиш бўйича тизимли ишлашга кўрсатма берилди.

“Очиқ айтиш керак, маҳаллий саноатимиз илм ва инновациядан ажраб қолгани сабабли кўплаб корхоналар янги рақобат шароитига мослашиши жуда қийин бўлади”, деди давлатимиз раҳбари.

Шунинг учун Инновацион ривожланиш вазирлиги ишини тубдан ўзгартириши шартлиги кўрсатиб ўтилди.

Вазирлик ҳудудларда маҳаллий саноатни ривожлантиришда янги технологиялар ва амалий ечимлар олиб кириш билан шуғулланиши зарур.

Бунда, вазирлик вилоят “лойиҳа гуруҳлари” билан бирга 2022 йилда янги ўзлаштириладиган 644 та маҳсулотнинг (2,6 миллиард долларлик) технологик ечимлари билан шуғулланади.

Саноат тармоқлари, йирик корхоналар билан маҳаллий ишлаб чиқарувчилар ўртасида “маҳсулотбай” кооперацияни йўлга қўйиш зарурлиги таъкидланди.

Бу борада Навоий комбинати биринчи қадамларни қўяётгани таъкидланди.

Комбинат импорт маҳсулотлар ва уларга техник талаблар ҳақидаги маълумотларни “кооперация портали”га жойлаштиргани ҳисобига, олдин импорт қилинган 600 млрд сўмлик маҳсулотлар 18 та маҳаллий корхона томонидан ишлаб чиқарилмоқда.

Энг муҳими, ушбу 18 та корхона сўнгги 3 йилда кичик корхонадан ўрта ишлаб чиқарувчилар тоифасига ўтиб, иш ўринларини 10 бараварга оширган.

Ушбу тажрибани барча тармоқ ва ҳудудлар йўлга қўйиши кераклиги кўрсатиб ўтилди.

Йиғилишда саноат ярмаркалари фаолияти ҳам тубдан қайта кўриб чиқишга кўрсатма берилди. Бунда:

- тайёр маҳсулотларга харидор топиш билан бирга маҳаллийлаштиришга тавсия қилинаётган маҳсулотлар бўйича бизнес-режалар ҳам қилинади;

- лойиҳага қизиқиш билдирган тадбиркорлар ярмарканинг ўзида банклар билан молиялаштириш шартларини келишиб олади;

- буюртмачилар лойиҳа ташаббускорлари билан 3 йил муддатгача кафолатли харид шартномаларини тузади.

Инвестициялар ва ташқи савдо вазирлигига “Экспомарказ”нинг 1 та павильонида доимий ишлайдиган саноат ярмаркасини ташкил этиш, вилоят марказларида, шунингдек, саноат зоналарида маҳаллий ишлаб чиқарувчиларнинг “шоу-румлари”ни ишга тушириш топширилди.

Шу билан бирга, 1 апрелдан:

- янги лойиҳаларнинг маркетинг тадқиқотлари, лойиҳа ҳужжатларини ишлаб чиқиш, хорижий мутахассисларни жалб қилиш харажатларининг ярми;

- маҳаллий корхоналарнинг маҳсулотларини хорижда сертификатлаш харажатлари 50 фоизи қоплаб берилади.

Президент маҳаллий ишлаб чиқарувчилар учун очилаётган янги имкониятларни қайд этди.

“Сўнгги беш йилда қишлоқ хўжалиги соҳасидаги ислоҳотларимиз самарасини бериб, “Cotton Campaign” куни-кеча Ўзбекистонни “қора рўйхати”дан чиқарди. Бу ҳам биз учун жуда катта имконият, янги бозорлар дегани.

Бунинг ҳисобига истеъмол маҳсулотларининг хом-ашёсини олиб келиб, уларни қайта ишлаш орқали қўшимча 1,5 млрд долларлик маҳсулотни бемалол экспорт қилса бўлади”, деди давлатимиз раҳбари.

Шу боис, хом-ашёни олиб келиб, тайёр маҳсулот чиқарган ва уни четга сотадиган (божхона ҳудудида қайта ишловчи) корхоналарга апрелдан бошлаб:

- экспортчилар учун берилаётган барча имтиёзлар татбиқ этилади;

- лойиҳалари доирасида техник-иқтисодий асос, маҳсулот сертификати, божхона тўловлари таъминоти талаб этилмайди;

- рухсатнома бериш муддати 3 баробар қисқаради, 1 йил давомида ишлаб келаётганларига рухсатнома ҳар бир контрактига эмас, балки корхона фаолиятига берилади;

- олиб келган дастгоҳлари учун божхона божлари ундирилмайди.

Бу ишлар мавжуд 22 та эркин иқтисодий зона ҳудудларида ташкил этилади. Мисол учун, Ургут эркин иқтисодий зонасида 440 гектар, Ангренда 430 гектар, Навоийда 240 гектар, Қўқонда 190 гектар, Чустда 120 гектар бўш майдонлар мавжуд.

Вилоят ҳокимларига ушбу тайёр инфратузилмадан самарали фойдаланиб, янги лойиҳаларни саноат зоналарига жойлаштириш топширилди. Жумладан:

- Ургутда озиқ-овқат ва электротехника маҳсулотлари;

- Чустда тайёр кийим;

- Навоий ва Қўқонда маиший электротехника;

- Бўстонлиқда фармацевтика, Ангрен ва Чирчиқда маиший ва саноат кимё маҳсулотлари ишлаб чиқариш қувватларини жойлаштириш зарур.

Шу билан бирга, янги бозорларга кириш учун маҳаллий саноатга халқаро стандартларни кенг жорий қилиш зарурлиги қайд этилди. Мисол учун, 2019-2021 йилларда 2 мингта экспортчи халқаро сертификатлар олгани ҳисобига уларнинг экспорти 1,5 баробарга (590 миллион доллардан 920 миллион долларга) ошди.

Шу боис, “Ўзстандарт” агентлигига 2022 йилда:

- тўқимачилик саноатида 150 та;

- электротехникада 50 та;

- озиқ-овқат саноатида 200 та корхонада халқаро сертификатларни жорий қилиш вазифаси қўйилди.

Бунинг учун 1 майга қадар ҳар бир вилоятдаги Лойиҳа офислари ҳузурида камида иккитадан Халқаро стандартларни ўргатиш марказларини ташкил этиш топширилди.

Бунда, ҳудудларнинг ихтисослашувига қараб, уларга хорижий мутахассисларни олиб келиш ва маҳаллий корхоналарга халқаро стандартларни ўргатиш бошланади.

Шунингдек, 1 июнга қадар тўқимачилик саноатида 2 та, электротехникада 1 та, озиқ-овқат саноатида 3 та лаборатория ташкил қилиш вазифаси қўйилди.

Мутасаддилар вилоят ҳокимлари билан бирга 2022 йилда 1,8 миллиард долларлик 420 та йирик лойиҳани амалга ошириши шартлиги кўрсатиб ўтилди.

1 июлга қадар 150 миллион доллар, йил якунига қадар яна 300 миллион доллар маблағларни жалб этиб, соҳадаги инвестиция лойиҳаларини муддатида молиялаштиришни ташкил этиш зарурлиги таъкидланди.