Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi har chorakda Bank faolligi indeksini hisoblab chiqadi, uning asosida banklar reytingi yangilanadi. Indeks 31 ta tijorat banklari uchun hisoblanadi, ulardan: 17 tasi yirik va 14 tasi kichik banklar.
Tadqiqot xususiy sektorning bank aktivlaridagi ulushining o‘zgarishlarini kuzatish, bank sektoridagi islohotlar va transformatsiya jarayonlarining samaradorligini baholash maqsadida olib boriladi.
2024 YIL I ChORAKDAGI BANKLAR FAOLIYaTINING ASOSIY KO‘RSATKIChLARI
Bank tizimining jami aktivlarining o‘sish sur’ati sekinlashdi. 2022-2023 yillarda ushbu ko‘rsatkich 20-30% oralig‘ida bo‘lib, 2024 yil 1 mart holatiga 15,4%ni tashkil etdi. Bank tizimi aktivlari 648,6 trln. so‘mni, majburiyatlari esa 549,6 trln. so‘mni tashkil etdi.
Bank tizimi aktivlarining 67,4 foizi, kredit portfelining 70,1 foizi – 331,2 trln. so‘m hamda depozitlarning 50,7 foizi – 120,6 trln so‘m 10 ta davlat ulushi mavjud banklar hissasiga, qolgan qismi 25 ta xususiy banklar hissasiga to‘g‘ri keladi.
Davlat banklarida 100 so‘mlik kreditga 36 so‘m (o‘tgan yilning mos davrida 39 so‘m) depozit jalb qilingan bo‘lsa, xususiy banklarda ushbu ko‘rsatkich 83 so‘mni (93 so‘m) tashkil qilgan.
Yil boshidan buyon bank depozitlarining o‘sish sur’ati sekinlashdi. O‘tgan yilning birinchi choragida bank tizimi depozitlari hajmi 42 foizga o‘sgan bo‘lsa, hisobot davrida ushbu ko‘rsatkich 13 foizni tashkil etdi. Bundan tashqari, xorijiy valyuta depozitlari o‘tgan yilning mos davrida 38 foizdan 29 foizga tushdi.
Jismoniy shaxslarning bank tizimidan foydalanishda faolligi oshgan. O‘tgan yilning birinchi choragida kredit portfelining 26,5 foizi jismoniy shaxslarga tegishli bo‘lsa, yil davomida ularning ulushi qariyb 6 f.b.ga oshib, 32,1 foizni tashkil etdi, yuridik shaxslar ulushi esa mos ravishda 73,5 foizdan 67,9 foizga qisqardi.
Shu bilan birga jismoniy shaxslar depozitlar qoldig‘i 6 f.b.ga o‘sdi va mos ravishda, 36,1 foizni tashkil etdi, yuridik shaxslarning depozitlari qoldig‘i 70 foizdan 63,9 foizga kamaydi.
Muammoli kreditlarning salmog‘i oshdi. Hisobot davrida, muammoli kreditlar ulushi (90 kundan ortiq muddatga kechiktirilgan kreditlar) 20,9 trln so‘mni, jami kreditlardagi ulushi o‘tgan yilning mos davridagi 3,8 foizga nisbatan 4,4 foizni tashkil etdi
Bank tizimining kapital monandlik ko‘rsatkichlari o‘zgarishsiz qolgan va minimal talablardan 1,3 barobargacha yuqoriligini ko‘rsatgan.
2024 yilning I choragidagi yirik banklar faolligi reytingi
17 ta yirik banklar orasida to‘rttasi o‘z mavqeini yaxshiladi. Xususan, "Xalq banki" umumiy reytingda ikki pog‘onaga ko‘tarildi, yana uchta bank - "Aziya Alyans bank", "Ipak yo‘li bank", "O‘zmilliybank" - bir pog‘onaga ko‘tarildi.
Quyidagi beshta bank umumiy reytingda bir pog‘ona yo‘qotib, o‘z o‘rinlarini saqlab qola olmadi: “Aloqa bank”, “Ipoteka bank”, “Agrobank”, “Invest Financ” bank va “Hamkor bank”.
Qolgan sakkizta bank umumiy reytingda o‘z o‘rinlarini saqlab qoldi.
Moliyaviy vositachilik bo‘yicha (bank depozitlarining kreditlarga nisbati, boshqa bank va davlat oldidagi majburiyatlari) ko‘rsatkichi bo‘yicha “O‘zmilliybank” reytingda so‘nggi 16 o‘ringa ko‘tarildi. Shu bilan birga, yana ikkita bank – “Ipak Yo‘li banki” va “Agrobank” 1 pog‘onaga, Asaka bank 2 pog‘onaga yuqoriladi.
Moliyaviy ommaboplik bo‘yicha (har bir filialga to‘g‘ri keluvchi mijozlar soni, kredit konsentratsiyalashuvi darajasi va xususiy sektorga berilgan kreditlar xajmi) ko‘rsatkichi bo‘yicha “Orient Finans bank” eng so‘nggi o‘rinni saqlab qoldi. 1 pog‘onaga pasaygan banklar orasida “Aziya Alyans bank”, “Ipak Yo‘li banki” va “O‘zsanoatqurilishbank” bor. Shuningdek, “Invest Finans bank” ushbu ko‘rsatkich bo‘yicha birdaniga 4 pog‘onaga tushishi kuzatilgan.
Aksincha, ushbu ko‘rsatkich bo‘yicha “Kapital bank”, “Xalq banki”, “Aloqa bank”, “O‘zmilliybank” va “Biznesni Rivojlantirish banki” 1 pog‘onaga, “Trast bank” 2 pog‘onaga ko‘tarilgan.
Aktivlar sifati bo‘yicha reytingda Ipoteka banki 2 pog‘ona yo‘qotib, eng so‘nggi o‘rinni egalladi. Ushbu reytingda, “Invest Finans bank”, “Orient Finans bank” va “Biznesni Rivojlantirish” banki 3 pog‘onaga hamda Aloqa bank 5 pog‘onaga o‘z o‘rinlarini yo‘qotishgan.
Daromad olish salohiyati (sof foizli daromadlar, sof foizli daromadlarning foizli xarajatlariga nisbati, foizsiz daromadlar) ko‘rsatkichi bo‘yicha “Ipak Yo‘li bank” 1 pog‘onaga, “Invest Finans bank” 2 pog‘onaga, “Aloqa bank” 3 pog‘onaga pasaygan.
Birinchi chorak yakunlariga ko‘ra, yirik banklar umumiy reytingida “Kapital bank” va Trast bank” yana yetakchilikni saqlab qoldi. “Aziya Alyans bank” 1 pog‘onaga ko‘tarilib, reytingda 3-o‘rinni, “Hamkor bank” 4-o‘rinni egalladi.
2024 yilning I choragi uchun kichik banklar faoliyati reytingi
Kichik banklar reytingida “Davr bank” yetakchilikni “Universal bank”ga boy berib, ikkinchi o‘rinni egalladi. U kichik banklar orasida ortiqcha 2 punkt bilan eng yaxshi natijani ko‘rsatdi. “TVS bank” o‘z faoliyatini yaxshilagan holda kuchli uchlikni yopdi.
“Ziraat bank” reytingda beshinchi o‘rinni egallab, 3 pog‘onani yo‘qotdi. Mavqeini sezilarli darajada yomonlashtirgan yana bir bank “Madad Invest bank” - to‘rt ball yo‘qotdi.
Ushbu toifadagi qolgan banklar o‘z pozitsiyalarini saqlab qolishdi.
Bank-Moliya sohasini o‘rganish sektori
tel: (78) 150 02 02 (441)
Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi
Jamoatchilik bilan aloqalar bo‘limi
tel: (78) 150 02 02 (417)
Izoh qoldirish