Men davlat rahbarining bugungi Murojaatnomasini diqqat bilan tinglab yana bir bor nozik muammolarni, jumladan, kambag‘allik masalasini kun tartibiga ochiq ko‘tarib chiqqanliklarini guvohi bo‘ldim, deydi Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori Obid Xakimov.
Kambag‘allikni kamaytirish bo‘yicha kompleks va nostandart yondashuvlar zarurligiga e’tibor berildi.
Kambag‘allik - ilgari O‘zbekistonda rasmiy darajada tan olinmagan eng og‘riqli muammolardan biri bo‘lib kelgan, ammo bugungi kunda bu haqiqat ochiq tan olinmoqda.
Prezident kambag‘allik muammosini bartaraf etish masalasiga to‘xtalarkan, uni kreditlar, ijtimoiy nafaqalar yoki uy-joy bilan to‘lash orqali hal qilish mumkin emasligini ta’kidladi. Bu muammoni yechishda ta’lim, sog‘liqni saqlash, ichimlik suvi, energetika va yo‘l infratuzilmasidagi murakkab masalalarni hal qilishimiz kerak.
"Temir daftar" reyestriga to‘g‘risida gap ketganda, asosiy maqsad - aholining ehtiyojmand guruhlarini to‘g‘ri aniqlash va shu asosda manzilli ishlarni tashkil etish ehtiyoj mavjud.
Butun mamlakat bo‘ylab yagona ijtimoiy reyestr ishga tushiriladi. Ushbu elektron tizim fuqarolarni ular olishi mumkin bo‘lgan ijtimoiy imtiyozlar va xizmatlarga samarali ulanishi imkonini beradi.
Sirdaryo viloyatida muvaffaqiyatli sinovdan o‘tgandan so‘ng tizim butun O‘zbekiston bo‘ylab amalga oshirilib, ehtiyojmand fuqarolarning hech qaysisi e’tibordan chetda qolmasligini ta’minlab beradi.
Natijada, manzilli aniqlangan kontingent - ko‘p bolali oilalar, ota-onalari qiyin ahvolga tushib qolgan bolalarni qo‘llab-quvvatlashga berilgan e’tibor davlat tomonidan inson manfaatlari birinchi o‘ringa qo‘yilganligini aniq ko‘rsatdi.
Inson qanchalik himoyasiz bo‘lsa, unga qaratilgan qo‘llab-quvvatlash choralari shunchalik kuchli va samaraliroq bo‘ladi. Ishonchim komilki, bu mantiq koronavirus pandemiyasi paytida ishlagan. Virusning O‘zbekistonga kirib kelishidan ancha oldin ustuvor vazifalar belgilab qo‘yilgan edi.
Aynan hozir jahondagi yetakchi olimlardan biri bo‘lgan Jon Rolsning “Adolat nazariyasi”da keltirilgan adolat shartnomasi modeli to‘g‘risidagi fikrlarni ta’kidlash o‘rinli.
Roulz “Adolat – davlat institutlarining birinchi fazilati” deb hisoblaydi. Shu bilan birga, u “adolatni to‘g‘rilik" deb hisoblagan holda, ijtimoiy adolatga asosiy e’tiborni qaratadi, ya’ni odamlar o‘zlariga nisbatan baho bergani kabi, adolat masalalarini boshqa odamlarga nisbatan ham baholash maqsadga muvofiq ekanligini anglatadi.
Aytish mumkinki, so‘nggi to‘rt yilda amalga oshirilgan islohotlar shuni ko‘rsatadiki, O‘zbekiston haqiqatparvarlik va adolat tushunchalariga mos keladigan davlat siyosati modelini tanlagan.
Yana bir taniqli olim Alfred Marshal ta’kidlaganidek, iqtisodiy tadqiqotlarning asosiy va oliy maqsadi kambag‘allarga yordam berishdan iboratdir.
Obid Hakimov, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi direktori
Izoh qoldirish