Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi may oyi uchun O‘zbekistonda Ishbilarmonlik faolligi indeksini ishlab chiqdi

1-rasm. 2021 yilning may oyida IFI o‘tgan oyga nisbatan 8,2 foizga kamaygan.

Komponentlar darajasida quyidagi o‘zgarishlar bo‘lgan

2021 yilning may oyida Ishbilarmonlik faolligi indeksi o‘tgan oyga nisbatan 8,2 foizga kamayib, 918 birlikni tashkil etishi, quyidagi komponentlar darajasidagi o‘zgarishlarga bog‘liq bo‘lgan:

• xo‘jalik yurituvchi sub’yektlarning bank hisobvaraqalaridagi opreatsiyalar soni 9,5 foizga kamaygan;
• faoliyat ko‘rsatayotgan xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar bo‘yicha komponent o‘tgan oy darajasida saqlanib qoldi;
• tovar-xom ashyo birjasida xom ashyo sotib olish jadalligi 10,7 foizga kamaygan;
• tovar belgilari bo‘yicha komponent 19,2 foizga kamaygan.

Hududlar kesimida Samarqand viloyatida eng yuqori o‘sish sur’ati qayd etilgan.

2021 yil may oyida Ishbilarmonlik faolligi indeksi 6 ta hududda o‘tgan oyga (2021 yil aprel) nisbatan o‘sish kuzatilgan. Samarqand (35,9%), Sirdaryo (33,0%), Surxondaryo (31,9%) viloyatlari va Qoraqalpog‘iston Respublikasida (31,1%) sezilarli darajada o‘sish kuzatilgan (2-rasm).

Shu bilan birga Farg‘ona (- 11,3%), Xorazm (- 10,4%), Qashqadaryo (- 9,9%) va Namangan (- 6,5%) viloyatlarida o‘tgan oyga nisbatan sezilarli darajada pasayish kuzatilgan.

BANK HISOB VARAQALARI BO‘YIChA OPERATsIYaLAR

2021 yil may oyida banklararo to‘lov operatsiyalari soni 4 576,8 ming tani tashkil etdi va o‘tgan oyga nisbatan 481,3 ming tranzaksiyaga (-9,5%) kamaygan.

Banklararo to‘lov operatsiyalari soni barcha hududlarda kamaygan.

2021 yil mayda respublikaning barcha hududlarida, yuridik shaxslar o‘rtasidagi bank operatsiyalari soni o‘tgan oyga nisbatan kamaygan. Xususan, sezilarli darajadagi kamayish Namangan (-17,8%), Samarqand (-15,5%), Surxondaryo (-15,1%) viloyatlari hamda Qoraqalpog‘iston Respublikasida (-17,2%) kuzatilgan.

TOVAR-XOM AShYo BIRJASIDAGI FAOLLIK

2021 yilning may oyida IFIning birja komponenti o‘tgan oyga nisbatan 0,893 birlikni tashkil etdi va 10,7 foizga kamaygan. Ushbu komponentning kamayishi, bitimlar sonining (-7,0%) hamda har bir bitim bo‘yicha sotib olingan tovarlar o‘rtacha jismoniy hajmining (-14,4%) kamayganligi bilan izohlanadi.

Respublika tovar-xom ashyo birjasida tovarlar savdosi umumiy aylanmasi hajmi 2021 yil may oyida 5 426,3 mlrd. so‘mni tashkil etib, ushbu ko‘rsatkich o‘tgan oyga nisbatan 2,6 foizga kamaygan.

XO‘JALIK YuRITUVChI SUB’EKTLARNING FAOLLIGI

Faoliyat yuritayotgan xo‘jalik sub’yektlari bo‘yicha komponent 2021 yil may oyida 1,0000 birlikni tashkil etib, o‘tgan oy darajasida saqlanib qolganligini ko‘rsatadi. Ushbu ko‘rsatkich o‘tgan yilning mos davriga nisbatan 14,1 foizga oshgan.

2021 yil may oyida barcha turdagi faoliyat yuritayotgan xo‘jalik yurituvchi sub’yektlar sonining o‘tgan oyga nisbatan 7 283 taga ko‘payishiga qaramasdan ushbu komponent yirik korxonalar (salmog‘i 27%) sonining kamayishi hisobiga pasayish kuzatilgan.

Yirik tadbirkorlik bilan shug‘ullanuvchi korxonalar soni 116 taga kamaygan.

Hisobot davrida, o‘tgan oyga nisbatan kichik korxonalar soni 436 742 tadan 443 497 tagacha oshgan (o‘sish 6 755 ta). Fermer xo‘jaliklari soni 106 941 tadan 107 585 tagacha (o‘sish 644 ta) ko‘paygan. Yirik tadbirkorlik bilan shug‘ullanayotgan sub’yektlar soni 3 068 tani tashkil etib, 2021 yilning aprel oyiga nisbatan 116 taga kamaygan.

BRENDLARNI RO‘YXATGA OLISh

2021 yil may oyida savdo belgilari muhofazasi bo‘yicha biznes faolligi indeksi 0,8079 birlikni tashkil etib, ushbu ko‘rsatkich 2021 yilning aprel oyiga nisbatan 19,2 foizga kamaygan. Joriy yilning may oyida yuridik shaxslar tomonidan 265 ta tovar belgilari va tovar nomlari ro‘yxatga olingan.

O‘zbekiston Respublikasi va uning hududlarida IFI komponentlarining o‘tgan oyga nisbatan o‘zgarishi

O‘zbekiston Respublikasi va hududlarda IFI komponentlarining o‘tgan yilning mos davriga nisbatan o‘zgarishi

Ruslan Abdullayev, Iqtisodiy tadqiqotlar va islohotlar markazi