Жорий йилнинг ноябрь ойида Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази (Марказ) мингдан ортиқ тадбиркорлар ўртасида ўтказилган сўровлар асосида бизнес муҳитини таҳлили натижаларини тақдим этди. Ҳисобот саноат соҳасида индекснинг энг аниқ ўсиши билан бизнес иқлимининг тикланиш хусусиятини намойиш этди.
Сўров натижаларига кўра, йиғма бизнес муҳити кўрсаткичи ўтган ойга нисбатан 9 бандга ўсиб, 51 бандни ташкил этди.
Ўзбекистон бизнес муҳити кўсаткичининг динамикаси
Республикадаги жорий иқтисодий ҳолатни "яхши" деб баҳолаган респондентларнинг улуши ўтган ойга нисбатан 4 фоиз бандга (ф.б.) ошди ва 42 фоизни ташкил этди.
Талабга келсак, корхоналарнинг 39%и сўнгги уч ой ичида ўз маҳсулотларига/хизматларига бўлган талаб октябрь ойидаги 35%га нисбатан ошганлигини маълум қилишди.
Тадбиркорлар ўртасида оптимизмнинг 56% дан 68% гача ўсиши ҳам ижобий белги бўлиб, корхоналарнинг ўзгаришларга мослашишга тайёрлигига ишончни кўрсатади.
Шу билан бирга, нархлар тушишини тахмин қилган тадбиркорларнинг улуши 9% ни ташкил этди, бу октябрь ойидаги кўрсаткичдан бироз юқори.
Ноябрь ойида иқтисодиётнинг барча тармоқларида бизнес муҳити индексида ижобий тенденция кузатилди. Хусусан, қишлоқ хўжалигига бўлган ишонч 50 дан 57 бандгача ошмоқда. Саноатда ишбилармонлик муҳити 38 дан 50 бандгача сезиларли даражада ошди. Шу билан бирга, қурилишда 45 дан 51 бандгача ўртача ўсиш кузатилди, хизматлар соҳаси эса 40 дан 48 бандгача ўсди.
Қишлоқ хўжалиги ва хизматларда кутилмалар энг яхши кўрсаткичда яхшиланди, бу юқори даражадаги оптимизмни кўрсатди, қурилиш сектори эса камроқ кутилмаларни кўрсатмоқда. Шундай қилиб, қишлоқ хўжалигида индекс 62 дан 67 бандгача ўсди; саноатда ишончнинг ошиши - 3 бандга ўсиб, 48 бандни; қурилиш 1 бандга ўсиб, 54 бандни, хизматлар эса 7 бандга ўсиб, 57 пунктни ташкил этди.
Бизнеснинг ҳозирги ҳолати ҳам яхшиланди. Қишлоқ хўжалигида индекс кескин 10 бандга ўсиб, 48 бандни ташкил этди. Саноат 21 бандга ўсиб, 51 бандни қайд этди. Қурилиш 36 дан 48 бандга, хизматлар эса 31 дан 39 бандга ошди.
Ижобий ўзгаришларга қарамай, бир қатор муҳим масалалар ишбилармонлик муҳитига таъсир кўрсатишда давом этмоқда. Респондентларнинг 8 фоизи молиялаштириш масаласини энг долзарб муаммо сифатида кўрсатган.
4 фоиздан 5 фоизгача ошган солиқ маъмурчилигига оид хавотирнинг ортиши ҳам эътиборни талаб қилади, чунки бу тадбиркорлар дуч келадиган маъмурий тўсиқларни кўрсатиши мумкин.
Электр таъминоти билан боғлиқ муаммолар аҳамиятининг 6 фоиздан 4 фоизгача камайиши инфратузилмадаги ижобий ўзгаришларни кўрсатиши мумкин.
Таҳлил шуни кўрсатадики, саноатда электр таъминоти (15% дан 8% га), солиқ маъмурчилиги (7% дан 4% га) ва юқори солиқ ставкалари (7% дан 4% га) билан боғлиқ муаммоларга дуч келаётган тадбиркорлар салмоғи сезиларли даражада камайган.
Аксинча, қишлоқ хўжалигида солиқ маъмурчилиги (2% дан 7% га) ва молиялаштириш (11% дан 13% гача) билан боғлиқ муаммоларга дуч келган тадбиркорлар улуши ошди.
Шуни таъкидлаш керакки, қурилиш соҳасида молиялаштириш билан боғлиқ муаммолар (23% дан 9% гача) ва паст талаб (6% дан 1% гача) камайди.
Шу билан бирга, хизматлар соҳасида паст талаб муаммоларга дуч келган тадбиркорларнинг улуши ошди (2% дан 4% гача).
Бизнес муҳити индекси – бу Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази томонидан корхоналар ўртасида ўтказилган сўровлар натижалари асосида ишлаб чиқилган таҳлилий кўрсаткич. Тадқиқотда ҳар ой мингдан ортиқ тадбиркор иштирок этади, бу эса юқори репрезентатив танловни таъминлайди ва иқтисодиётнинг ҳозирги ҳолати тўғрисида асосли хулосалар чиқариш имконини беради.
С.Зикриллаев, Иқтисодий тадқиқотлар ва ислоҳотлар маркази
Тел.: (+998) 78 150-02-02 (416)
Жамоатчилик билан алоқалар бўлими
Изоҳ қолдириш