«Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida» gi qonun loyihasining yangi tahriri e’lon qilindi

«Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida» gi qonun loyihasining yangi tahriri e’lon qilindi

Qonunchilik palatasi saytida «Vijdon erkinligi va diniy tashkilotlar to‘g‘risida» gi qonun loyihasi (yangi tahriri) e’lon qilindi. Hujjat Adliya vazirligi tomonidan manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda ishlab chiqilgan. Amaldagi qonun 1998 yil may oyida qabul qilingan.

Yangi tahrirdagi qonun loyihasi 6 bob va 49 ta moddadan iborat (amaldagisida — 23) va bir qator o‘zgartirishlarni o‘z ichiga oladi. Unda «diniy tarkibiy materiallar», «noqonuniy diniy faoliyat», «diniy tashkilot» va boshqa shu kabi tushunchalarga ta’rif berilgan. Shuningdek, unda vijdon erkinligi sohasidagi davlat siyosatining asosiy yo‘nalishlari va tamoyillari hamda ushbu sohadagi vakolatli davlat organlarining vakolatlari bayon etilgan.

Mamlakatda «jamoat tartibi, hayoti, sog‘lig‘i, axloqi, huquqlari va erkinliklarini ta’minlash maqsadida» hujjat bo‘yicha quyidagilarga yo‘l qo‘yilmaydi:

  • konstitutsiyaviy tuzumni zo‘rlik bilan o‘zgartirishda, O‘zbekistonning hududiy yaxlitligini, suverenitetini buzishda, fuqarolarning konstitutsiyaviy huquqlari va erkinliklarini tahqirlashda, urushni, milliy, irqiy, etnik yoki diniy adovatni targ‘ib qilishda, fuqarolarning sog‘lig‘i va axloqiga zarar yetkazishda, fuqarolik kelishuvini buzishda, tuhmat, beqaror vaziyatlarni tarqatishda dindan foydalanish. Uydirmalar, aholida vahima qo‘zg‘atish va shaxsga, jamiyat va davlatga qarshi harakatlar qilish;
  • noqonuniy diniy faoliyat va jinoiy yoki boshqa xudbin maqsadlarni ko‘zlovchi diniy tashkilotlar faoliyati;
  • voyaga yetmaganlarni diniy tashkilotlarga ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar tomonidan ularning irodasiga, xohishlariga qarshi jalb qilinishi;
  • jamiyatdagi dinlararo totuvlik va diniy bag‘rikenglikni buzishga yordam beradigan har qanday missionerlik va prozelitizm harakatlari;
  • diniy ta’limotni xususiy ravishda o‘rgatish, o‘z farzandlariga ota-onalar yoki ularning o‘rnini bosuvchi shaxslar tomonidan diniy amaliyot va odob-axloq asoslariga o‘rgatish bundan mustasno.

Qonun loyihasi diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish tartibiga o‘zgartirishlar kiritadi. Bu, xususan, quyidagilarni talab qiladi:

  • 18 yoshga to‘lgan, kamida 50 kishining tashabbusi bilan diniy tashkilot tuzilgan O‘zbekiston fuqarolarining imzolari bo‘lgan hujjat;
  • Ta’sis majlisining diniy tashkilotni tashkil etish, uning ustavini tasdiqlash va boshqaruv organlarini saylash to‘g‘risidagi ma’lumotlarni o‘z ichiga olgan qarori;
  • davlat tilidagi diniy tashkilotning ustavi;
  • diniy tashkilotni tuzish tashabbuskorlari va uning boshqaruv organi a’zolari to‘g‘risidagi ma’lumotlar;
  • diniy tashkilot rahbarining diniy ma’lumotga ega ekanligini tasdiqlovchi hujjat;
  • Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Din ishlari bo‘yicha qo‘mitaning rozilik xati;
  • pochta aloqasi manzili sifatida foydalanilishi kerak bo‘lgan diniy tashkilot ko‘chmas mulkining shaharsozlik normalari, yong‘in xavfsizligi qoidalari va sanitariya-gigiyena standartlari talablariga muvofiqligi to‘g‘risida xulosa ilova qilingan holda mahalliy davlat hokimiyati organlaridan (Qoraqalpog‘iston Respublikasi Vazirlar Kengashi, viloyatlar va Toshkent shahar hokimliklari) kafolat xati.

Qonunning amaldagi tahririga ko‘ra, diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazish uchun kamida 100 kishidan iborat O‘zbekiston Respublikasi fuqarolari tomonidan imzolangan diniy tashkilot tuzilishi haqida iltimosnoma (1), diniy tashkilotning nizomi (2), ta’sis yig‘ilishining bayonnomasi (3), tashkil etilayotgan diniy tashkilotning joylashgan joyini tasdiqlovchi hujjat (4) va davlat boji to‘langanligini tasdiqlovchi hujjatlarni (5) taqdim etish lozim.

Shuningdek, loyihada diniy tashkilotning markaziy boshqaruv organida va alohida diniy o‘quv muassasasida ro‘yxatdan o‘tish tartibi belgilandi.

Bundan tashqari, hujjatda diniy tashkilotni ro‘yxatdan o‘tkazishni rad etish uchun asoslar aniq ko‘rsatilgan. Ular orasida — tuzilayotgan tashkilot diniy tashkilot deb tan olinmagan, taqdim etilgan ta’sis hujjatlarida ataylab noto‘g‘ri ma’lumotlar mavjud bo‘lgan holatlar ham bor.

Qonun loyihasida diniy fanlarni o‘quv dasturlariga kiritishni taqiqlash diniy ta’lim muassasalariga taalluqli emasligi aniqlandi. Bundan tashqari, fuqarolarning jamoat joylarida diniy kiyimlarda ko‘rinishini oldini olish to‘g‘risidagi norma qonundan chiqarib tashlandi.

Adliya vazirligi matbuot xizmati loyihada belgilangan qoidalar O‘zbekistonning xalqaro shartnomalari talablariga to‘liq javob berishini ta’kidladi. Loyihani ishlab chiqishda vazirlik qo‘shimcha qildi, xalqaro huquq normalari, rivojlangan xorijiy mamlakatlarning bu boradagi tajribasi o‘rganildi, tahlil qilindi va foydalanildi, xalqaro ekspertlarning fikrlari hisobga olindi.

Maqolani ulashing

O'xshash yangiliklar